tag:blogger.com,1999:blog-92108045882383048372024-03-13T17:05:08.399+05:30Pavuluri Vikam - All Under 1 RoofAll about AP Educational Dept., Indian Music Notations, Computer tips, Electronic Hobby Circuits, Health Care and many moreAnonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.comBlogger241125tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-41184663738371932162016-08-11T16:20:00.001+05:302016-08-11T16:20:45.201+05:30RANDBETWEEN FUNCTION<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: red;"><b>RANDBETWEEN</b></span> <br />
<span style="color: blue;">Returns a random number between two numbers that you specify.</span><br />
<br />
<div class="su-box-title" style="-moz-border-radius-topleft: 2px; -moz-border-radius-topright: 2px; -webkit-border-top-left-radius: 2px; -webkit-border-top-right-radius: 2px; background-color: #333333; border-top-left-radius: 2px; border-top-right-radius: 2px; color: white;">
Usage</div>
The RANDBETWEEN function request two parameters : A <em>beginning</em> number and an <em>ending</em>
number. An integer will then be generated randomly in the cell. Note
that every time any cell in the worksheet is modified, the random number
is changed again automatically.<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-0Bpw2_ktThs/V6xYeGPX7-I/AAAAAAAABio/XrpgD1ht4l0Qmn7zDen-Nxy5dEoqmlcZwCLcB/s1600/Vikram%2BExcel%2BTECH1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://4.bp.blogspot.com/-0Bpw2_ktThs/V6xYeGPX7-I/AAAAAAAABio/XrpgD1ht4l0Qmn7zDen-Nxy5dEoqmlcZwCLcB/s1600/Vikram%2BExcel%2BTECH1.png" /></a></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-10245138436719751822016-08-06T14:55:00.000+05:302017-04-07T11:23:54.593+05:30FA1 PAPERS 6 to X<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-HsmNe-GoSMg/V6WsuQU3V6I/AAAAAAAABhc/N4Zwu5yaq5EPS72bc2TL1mlZCvmI2ppigCLcB/s1600/7%2BEM%2BMaths.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="640" src="https://4.bp.blogspot.com/-HsmNe-GoSMg/V6WsuQU3V6I/AAAAAAAABhc/N4Zwu5yaq5EPS72bc2TL1mlZCvmI2ppigCLcB/s640/7%2BEM%2BMaths.jpg" width="547" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-5Dg8W4s0Ywg/V6WsvCjNFLI/AAAAAAAABhg/QlbmvRoZfTELfK2-MFeEFQRjngwMWhm4QCLcB/s1600/8%2BEM%2BSS.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="640" src="https://3.bp.blogspot.com/-5Dg8W4s0Ywg/V6WsvCjNFLI/AAAAAAAABhg/QlbmvRoZfTELfK2-MFeEFQRjngwMWhm4QCLcB/s640/8%2BEM%2BSS.jpg" width="409" /></a></div>
<br /></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-1596821644380257482015-07-08T12:22:00.000+05:302015-07-08T12:22:23.259+05:30Sarigamala Pradata<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-7-hWAOMS7T8/VZzIciN6ZFI/AAAAAAAABU0/oSNtX0noX2w/s1600/Music%2BStories.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="311" src="http://1.bp.blogspot.com/-7-hWAOMS7T8/VZzIciN6ZFI/AAAAAAAABU0/oSNtX0noX2w/s320/Music%2BStories.jpg" width="320" /></a></div>
<br /></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-79451386194815815872014-09-06T11:13:00.000+05:302014-09-06T11:34:50.473+05:30OM SHIVOHAM SONG LYRICS-WITH MEANING<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="text-align: center;">
<h2>
<span style="color: red;">Om Sivoham </span></h2>
</div>
<span style="color: #741b47;">Movie: Nan Kadavul Music : Ilayaraja<br />Lyrics : Vaali Original singer: Vijay Prakash</span><br />
<span style="color: #741b47;"><br /></span>
<span style="color: #741b47;">Please excuse if there are any flaws in sanskrit pronunciations.</span><br />
<span style="color: #741b47;"><br /></span>
<span style="color: #741b47;">Lyrics:<br />Hara Hara Hara Hara Hara Hara Hara Hara Mahadev<br />Hara Hara Hara Hara Hara Hara Hara Hara Mahadev<br /><br />Om Sivoham Om Sivoham Rudra Naamam Bajeham<br />Om Sivoham Om Sivoham Rudra Naamam Bajeham<br /><br />Veerabadraya Agni Nethraya Gora Samhaaraka<br />Sakala Lokaaya Sarva Boothaya Sathya Saakshatkara<br />Shambo Shambo Shankara<br />Om Sivoham Om Sivoham Rudra Naamam Bajeham<br /><br />Hara Hara Hara Hara Hara Hara Hara Hara Mahadev<br /><br />Anda Brammanda Koti Akhila Paripaalana<br />Poorana Jagat Kaarana Sathya Deva Deva Priya<br />Vedha Vedhartha Saara Yagna Yagnomaya<br />Nishchala Dushta Nigragha Sapta Loga Samrakshana<br />Soma Soorya Agni Lochana Swetha rishaba vaaghana<br />Soola Pani Bujanga Booshana Tripura Naasha Nardhana<br />Yomakesa Mahaasena Janaka Pancha Vakra Parasu hastha Namaha<br /><br />Om Sivoham Om Sivoham Rudra Naamam Bajeham<br />Om Sivoham Om Sivoham Rudra Naamam Bajeham<br /><br />Kaala Trikaala Nethra Trinethra Soola Trisoola Dhaatram<br />Sathya Prabaava Divya Prakaasa Manthra Swaroopa Mathram<br />Nishprapanchaadhi Nishkalankoham Nija Poorna Bodhaham Ham<br />Gadhya Gadhmaagam Nithya Bramhogam Swapna Kasogamham Ham<br />Sachit Pramanam Om Om Moola Pramegyam Om Om<br />Ayam Bramhasmi Om Om Aham Bramhasmi Om Om<br />Gana Gana Gana Gana Gana Gana Gana Gana <br />Sahasra Kanta Sapta Viharaki<br />Dama Dama Dama Dama Dama Dama Dama Dama <br />Shiva Damarugha Nadha Viharaki<br /><br />Om Sivoham Om Sivoham Rudra Naamam Bajeham<br />Veera Badraya Agni Nethraya Gora Samhaaraka<br />Sakala Lokaaya Sarva Boothaya Sathya Saakshatkara<br />Shambo Shambo Shankara<br /><br />Om Sivoham Om Sivoham <br />Rudra Naamam Bajeham… Bajeham….</span><br />
<br />
<h3 style="text-align: left;">
<u><span style="color: red;"><b>Meaning of the SONG :</b></span></u> </h3>
Anda brammanda koti.. Akhila paripaalana..<br />
The one who rules / takes care of all the numerous universes around<br />
<div>
<a href="https://www.blogger.com/null" name="more"></a><br />
Poorana jagat kaarana sathya deva deva Priya..<br />
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-MWIMQlAduOo/UvSFekzfXNI/AAAAAAAAF3A/myPU6paExoE/s1600/naan-kadavul3.jpg" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em; text-align: center;"></a>The one who is whole. The one who is responsible / reason for the world. The one who is liked by the truthful gods.</div>
<div>
</div>
<div>
<div>
Vedha vedhartha saara.. yagna yagnomaya..<br />
The one who stands as the real juice / meaning of Vedas. The one who is always present in the pure Havans.</div>
</div>
<div>
</div>
<div>
Nishchala dushta nigragha.. sapta loga samrakshana..<br />
The unshakable / stable one. The one who destroys all the bad people. The one who protects the seven worlds.</div>
<div>
<br />
Soma soorya agni lochana..Swetha rishaba vaaghana..<br />
The one who has eyes as the Moon, the Sun and the fire - Siva's three
eyes are referred here. The one who has his vahana(vehicle) asthe white
bull.</div>
<div>
<br />
Soola pani bujanga booshana.. tripura naasha nardhana..<br />
One who has the Trishoola – the iron rod with three sharp ends. The one
who wears a snake. The one who destroyed the three demons who had three
types of forts (the thripuras) and who danced on the debris after
destroying them.</div>
<div>
<br />
Yomakesa mahaasena janaka..pancha vakra parasu hastha namaha..<br />
The one whose hair is the sky/ eternal space.The progenitor of Mahasena
(Mahasena is a name of Subrahmanya). . . The one with five faces. The
one with axe in hand. I bow.<br />
<br />
<br />
Kaala trikaala nethra trinethra soola trisooladhaatram..<br />
The one who knows all the three forms of time (past, present and the
future). The one with three eyes. The one with the trishoola.</div>
<div>
<br />
Sathya prabaava divya prakaasa manthra swaroopa mathram..<br />
The one who is like the flow of truth. The one who glows with sacred light. The one with the form of the sacred hymns.</div>
<div>
<br />
Nishprapanchaad hi nishkalankoham nija poorna bodhaham ham..<br />
The one who is beyond the sphere of multiplicity. The one who is beyond
all filth (the one who is pure). The one who is the real complete whole.</div>
<div>
<br />
Gadhya Gadhmaagam Nithya Bramhogam Swapna Kasogamham Ham<br />
The one who is to be seized (by devotees). The one who is ever Brahman (the whole). The one who is present in our dreams.</div>
<div>
<br />
Sachit Pramanam Om Om Moola PramegyamOm Om<br />
The one who is the proof of the being and the awareness. The one who is the object of knowledge.</div>
<div>
<br />
Ayam Bramhasmi Om Om Aham Bramhasmi Om Om<br />
This soul is the Brahman. I am Brahman (Brahman here is the ultimate god who is in everyone and who made everything).</div>
<div>
<br />
Gana Gana Gana Gana Gana Gana Gana Gana Sahasra Kanta Sapta Viharathi<br />
The one who resides in the sound of thousand bells</div>
<div>
<br />
Dama Dama Dama Dama Duma Duma Duma Duma Siva Damarugha Nadha Viharathi<br />
The one who resides in the sound of the hand drum (Siva carries a small hand drum).</div>
<div>
<br />
These form the crux of Sri Rudhra, a powerful set of hymns about Lord
Siva, present in the Yajur vedha. There is a famous theory about Sri
Rudhra given by the paramaacharya of kanchi, Sri Chandrasekarend ra
Saraswathi Sankaracharya swami. Generally Vedhas are referred as 3
(trayee Veda). The Yajur Veda is in the middle. If we check what’s found
in the middle of Yajur Veda, it’s the Rudhra hymns. They are present in
the fourth chapter of the total seven chapters. If we further ponder in
to what’s found in the middle of Rudhra, it’s the Name of lord Siva –
famously called Siva Panchakshari (the 5 letters – Om nama Sivaya – in
Sanskrit – given in the last line of the above present manthras). Hence,
the hymns are very pious and should be treated with respect.</div>
<br />
Note: This explanation is taken from a facebook post https://www.facebook.com/allabouthindu/posts/319939678117413</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com19tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-91441901050284389172014-02-26T20:04:00.001+05:302014-02-26T20:50:38.457+05:30Alteration to digital meter to check 40amps<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="http://lh5.ggpht.com/-YU-onO9CTws/Uw37dARjUQI/AAAAAAAABOM/gGNVUDlaoA4/s1600/IMG_20140226_193837.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="http://lh5.ggpht.com/-YU-onO9CTws/Uw37dARjUQI/AAAAAAAABOM/gGNVUDlaoA4/s640/IMG_20140226_193837.jpg"> </a> </div>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-15026170185663076042014-02-26T19:59:00.001+05:302014-02-26T19:59:13.824+05:30FLOWER MUGGULU<p><b>NEW MUGGULU 2014</b></p>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <a href="http://lh3.ggpht.com/-eOZYswp9Bn8/Uw36LzVyXkI/AAAAAAAABOA/JhxSHrz0DBs/s1600/IMG_20140110_010949.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"> <img border="0" src="http://lh3.ggpht.com/-eOZYswp9Bn8/Uw36LzVyXkI/AAAAAAAABOA/JhxSHrz0DBs/s640/IMG_20140110_010949.jpg"> </a> </div>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-33947125810996596532013-09-16T15:57:00.002+05:302013-09-16T15:57:44.423+05:30Kanne Pillavani Kannulunnavani - AAKALI RAJYAM<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h3 class="post-title entry-title" itemprop="name">
Aakali Rajyam - kanne pillavani kannulunnavani
</h3>
<div class="post-header">
</div>
<br />
<br />
<br />
<div style="line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">Movie: Aakali Rajyam</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">Song: kannepillavani kannulunnavani</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">Composer: M.S.Viswanathan</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">Notes: n. s r2 g3 m1 p d2 n3 S</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; text-indent: .5in; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;"> b. c d e f g a
b C </span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">Source:<span class="apple-converted-space"> </span><a href="http://www.tfmpage.com/notes/old/sippi_vns.txt" target="_blank">http://www.tfmpage.com/notes/<wbr></wbr>old/sippi_vns.txt</a></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">Youtube:<span class="apple-converted-space"> </span><a href="http://www.youtube.com/watch?v=Wli9w8HPTBQ">http://www.youtube.com/watch?v=Wli9w8HPTBQ</a></span></div>
<br />
<u><span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">Pallavi</span></u><br />
<div style="line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">kannepillavani kannulunnavani ennenni vagalu potunnavee chinnari</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">c c c c c c b.c c c c c b.cc
c b.c c b.c d c d b.b.b.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">chinnanavvunavvi vannelanni ruvvi ennennikalalu rappinchave
ponnari</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">b. b. b.b. b.b. a. b. b.b. b.b. b.b.b. b.b. b.c d e f e dcc</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">sangeetam nuvvaitE saahityam nenauta</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">e e f e d de d
c cd dfe c</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<u><span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">Stanza 1:</span></u><span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;"></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">swaramu neevai swaramuna padamu nenai</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">e fe fg f e f e c d efe eg f e</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">gaanam geetamkaadaa</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">a# ag f ed a#.a.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">kavini nenai naa..looo kavita neevai</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">a.a#.c a#.a. a#.a.f.g. a.a#.c a#.a.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;"></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">kaavyam ainadiii thalapoo palukO manaso</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">a.a#.c d e fdf e c de da#.cd f e c </span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;"><br /></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<u><span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">Stanza 2:</span></u><span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;"></span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">tanana tanana tanna taana annaaa taLam okaTe kaada</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">e f f e g g f e f
e c d e f f ea ga f e</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">padamu cherchi paatakurcha leda</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">a#a# a# a g ff f e
d a#.a.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">tanini dasasa annaaa needaanannaa swarame
raagam kaadaa</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">a.a#.a#. a.cc a#.a. a#.a. f. g. a.a#.a#.
a.dcd a#.a.</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
</div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; line-height: 12.0pt; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">neevu nEenaneeeee anna manamE kaaadhaaaaa</span></div>
<div style="-webkit-text-stroke-width: 0px; orphans: auto; text-align: start; widows: auto; word-spacing: 0px;">
<span style="color: black; font-family: "Courier New"; font-size: 10.0pt;">a.a#.c d e f df e
c c de dfda#.a#.cd dfe dc c</span></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-85537192817847538872013-06-21T22:13:00.000+05:302013-09-16T15:51:17.060+05:30PANCHADARA BOMMA BOMMA NOTATIONS (CLASSICAL)Language : Telugu
Song : Panchadara Bomma
Movie : Magadheera
Defaults : s r2 g3 m1 p d2 n3 (See Legend for more details)
Scale : C
Meter : 4/4
Pallavi
Panchadhara bomma bomma pattuko vadhanakamma
d S R G R S R G d d d p p p d d
Am G Am
Manchupoola komma komma muttuko vadhanakamma
d S R G R S R G d d d p p p d d
Am FM7 G Am
Chetine taakodhante chenta ke raavodantae emavthanammaaa
R R RS R G R S R R RS R G R S~R RG R S S~~R
Dm Am Dm Am Dm G
Ninnu pondetanduke puttanae gumma
S d S S R S d S S S R GR RS
C
Nuvvu andakapothe vrudha ee janma
S d S S S R Sd S S SR GR RS
C
<Ninnu pondetanduke puttane gumma>
Nuvvu andakapothe vrudha ee janmaaa aaaa aaaa aaaa
S d S S S R Sd S S R GR SRGR SRGR SRGR SRGR
C Am
Charanam 1
puvvu paina cheyeste kasiri nannu tittindhe
G P G P GG2G2GG S S G R S d S~dd~p
C Am F
pasidi puvvu nuvvani pampindhe
p p d d~RR R G R R~SS~RR~G
Dm G C
Nuvvu raaku naa ventaayee bhumi chuttu mullantaa
p p p p p~d d d~SS~p p p p p d d d~S
C F C F
antu kunte mante vollantha
p p p p p~dd d d~SS~p
C Dm G4(7) G
Theega paina cheyesthe thitti nannu nettindhe
G P G P GG2G2GG S G R S d S~dd~p
Am7 G#aug C FM7
Merupu theega nuvvani pampindhe
p p d d~R R R G R R~SS~RR~G
Dm7 G C
Merupu venta urumantaa urumu venta varadanta
p p p p p pd d d~S pp p p p p d d d
C F C F
nee varada laaga maarudu muppantaa
G G G G G~SS S~RR S Sp p~dd~p
Dm G C
varadainaa varamani bharistanamma
S d d~SS R R S d S S R GR RS
C
munakaina sukamani vodestanamma
S d d~SS R R S d S S R GR RS
C F C
Ninnu pondetanduke puttanae gumma
S d S S R S d S S S R GR RS
C F C
Nuvvu andakapothe vrudha ee janmaaa aaaa aaaa aaaa
S d S S S R Sd S S R GR SRGR SRGR SRGR SRGR
C AmAnonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-62870007692736991652013-06-01T10:46:00.001+05:302013-09-16T15:51:17.052+05:30Ragas of FEW TELUGU SONGS<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 852px;"><colgroup><col style="mso-width-alt: 8118; mso-width-source: userset; width: 167pt;" width="222"></col>
<col style="mso-width-alt: 10422; mso-width-source: userset; width: 214pt;" width="285"></col>
<col style="mso-width-alt: 7094; mso-width-source: userset; width: 146pt;" width="194"></col>
<col style="mso-width-alt: 5522; mso-width-source: userset; width: 113pt;" width="151"></col>
</colgroup><tbody>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl70" height="20" style="height: 15.0pt; width: 167pt;" width="222">Ragam</td>
<td class="xl71" style="border-left: none; width: 214pt;" width="285">Song<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl72" style="border-left: none; width: 146pt;" width="194">Movie<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl73" style="border-left: none; width: 113pt;" width="151">Remarks / Guest
Notes</td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl70" height="160" rowspan="8" style="border-top: none; height: 120.0pt;">Shudda
Dhanyasi (S G2 M1 P N2 S')</td>
<td class="xl74" style="border-left: none; border-top: none;">Alalu kalalu egisi
egisi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Seetaakokachiluka<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Gopemma chetilo goru mudda</td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Preminchu
Pelladu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;">G3 in charanam</td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Raallallo isakallo raasaanu iddari perlu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Sita Rama
kalyanam<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Raayini aadadi chesina raamudivaa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Trishulam<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Shubhalekha raasukunna<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Kondaveeti Donga<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Srirastu Shubhamastu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Pelli Pustakam<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Suryudu choostunnadu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Abhimanyudu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Naakoka Srimati kaavaali<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Mundadugu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;">R2 in charanam</td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl70" height="180" rowspan="9" style="border-top: none; height: 135.0pt;">Madhyamavati
(S R2 M1 P N2 S')</td>
<td class="xl74" style="border-left: none; border-top: none;">Adivo Alladivo
Srihari vaasamu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Annamayya<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Alaa choodu prema lokam<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Preminchukundaam
raa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Gajje ghallu mannado gunde jhallu manndo<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Baava
Baavamaridi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Jaanaki raamula kalayanaaniki jagame<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Samsaaram oka
chadarangam<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Manasaa palukave madhu maasapu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Shubhaakaankshalu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Priyaraagaale gundelona pongutunna<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Hello Brother<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Raamsakkanodamma sandamaama<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Raaja kumaarudu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Suvvi suvvi suvvalamma<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Swathi mutyam<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Tolisaari mimmalni choosindi modalu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Srivaariki
Premalekha<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl70" height="80" rowspan="4" style="border-top: none; height: 60.0pt;">Kalyani
(S R2 G3 M2 P D2 N3 S')</td>
<td class="xl74" style="border-left: none; border-top: none;">Idi teeyani vennela
reyi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Premalekhalu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Kudi edamaite porapaatu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Devadasu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Manasaa tulli padake<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;">Srivaariki
Premalekha<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
<tr height="20" style="height: 15.0pt;">
<td class="xl74" height="20" style="border-left: none; border-top: none; height: 15.0pt;">Totalo naa raaju<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></td>
<td class="xl75" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
<td class="xl76" style="border-left: none; border-top: none;"></td>
</tr>
</tbody></table>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-72333048564674043792013-06-01T10:33:00.000+05:302013-09-16T15:51:17.056+05:30 Shri Hanuman Chalisa - Western Notations<div align="center">
<img height="200" id="il_fi" src="http://www.shreehindutemple.net/wp-content/media/2011/07/hanuman-mantras.jpg" style="padding-bottom: 8px; padding-right: 8px; padding-top: 8px;" width="152" /><br />
<span style="font-family: Segoe Print; font-size: large;"><b><u>1 </u></b></span></div>
<span style="font-size: small;">Jai Hanuman Gyan Gun Sagar Jai Kapis Tihun Lok Ujagar </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E A G F# E D b b E E E D D </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Ram Doot Atulit Baldhama Anjani Putra Pavan Sut Nama </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E E D D </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Mahavir Vikram Bajrangi Kumati Nivar Sumati Ke Sangi </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E E D</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Kanchan Varan Viraj Subesa Kanan Kundal Kunchit Kesha </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E E D </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram </span><br />
<span style="font-size: small;">F# A C+ B C+ B A G F# E F# A F# A C+ B C+ B A G F# E F# A </span><br />
<div align="center">
<br />
<span style="font-family: Segoe Script; font-size: large;"><b><u>2 </u></b></span></div>
<span style="font-size: small;">Hath Vajra Aur Dhwaja Viraje Kaandhe Moonj Janeu Saaje </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A A B C+ B AA G E A A B C+B A A </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Shankar Suvan Kesri Nandan Tej Prataap Maha Jag Vandan </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+B A A D+ C+ B A F# G B A G E E </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Vidyavaan Guni Ati Chatur Ram Kaj Karibe Ko Aatur </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E E D D </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Prabhu Charitra Sunibe Ko Rasiya Ram Lakhan Sita Man Basiya </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E D D </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram </span><br />
<span style="font-size: small;">F# A C+ B C+ B A G F# E F# A F# A C+ B C+ B A G F# E F# A </span><br />
<div align="center">
<br />
<span style="font-family: Segoe Script; font-size: large;"><b><u>3 </u></b></span></div>
<span style="font-size: small;">Sukshma Roop Dhari Siyahi Dikhava Vikat Roop Dhari Lank Jalava </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A A B C+ B AA G E A A A B C+ B AA</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Bhim Roop Dhari Asur Sanhare Ram Chandra Ke Kaaaj Sanvare </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A A B C+ B AA D+ C+ B A F# G B A G E E </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Laye Sanjivan Lakhan Jiyaye Shri Raghuvir Harashi Ur Laye </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A A B A G F# E E A G F# E D b b E E E D</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Raghupati Kinhi Bahut Badai Tum Mam Priye Bharati Sam Bhai </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A A B A G F# E E A G F# E D b b E E E D</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram </span><br />
<span style="font-size: small;">F# A C+ B C+ B A G F# E F# A F# A C+ B C+ B A G F# E F# A </span><br />
<div align="center">
<br />
<span style="font-family: Segoe Print; font-size: large;"><b><u>4 </u></b></span></div>
<span style="font-size: small;">Sahas Badan Tumharo Jas Gaave As Kahi Shripati Kanth Lagaave </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A G E A A A B C+ B A A </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Sankadhik Brahmaadi Muneesa Narad Sarad Sahit Aheesa </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A D+ C+ B A F# G B A G E</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Yam Kuber Dikpaal Jahate Kavi Kovid Kahi Sake Kahante </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E E D</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Tum Upkar Sugreevahin Keenha Ram Milaye Raj Pad Deenha </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b E E E D</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram </span><br />
<span style="font-size: small;">F# A C+ B C+ B A G F# E F# A F# A C+ B C+ B A G F# E F# A </span><br />
<div align="center">
<br />
<span style="font-family: Segoe Print; font-size: large;"><b><u>5 </u></b></span></div>
<span style="font-size: small;">Tumhro Mantra Vibheeshan Maana Lankeshwar Bhaye Sab Jag Jana </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A G E A A A A C+ B A A </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Yug Sahasra Yojan Par Bhanu Leelyo Tahi Madhur Phal Janu </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A D+ C+ B A F# G B A G E E </span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Prabhu Mudrika Meli Much Mahee Jaladhi Langhi Gaye Achraj Nahee </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E A G F# E D b b E E E D</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Durgam Kaj Jagat Ke Jete Sugam Anugraha Tumhre Tete </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E E D</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram </span><br />
<span style="font-size: small;">F# A C+ B C+ B A G F# E F# A F# A C+ B C+ B A G F# E F# A </span><br />
<div align="center">
<br />
<span style="font-family: Segoe Print; font-size: large;"><b><u>6 </u></b></span></div>
<span style="font-size: small;">Ram Duwaare Tum Rakhvare Hot Na Agya Binu Paisare </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A A B C+ B A A G E A A A B C+ B AA </span><br />
<span style="font-size: small;">Sab Sukh Lahai Tumhari Sarna Tum Rakshak Kahu Ko Darna </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A D+ C+ B A F# G B A G E E </span><br />
<span style="font-size: small;">Aapan Tej Samharo Aape Teenon Lok Hankte Kanpe </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b E E D</span><br />
<span style="font-size: small;">Bhoot Pishaach Nikat Nahin Aave Mahavir Jab Naam Sunave </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E D D </span><br />
<span style="font-size: small;">Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram </span><br />
<span style="font-size: small;">F# A C+ B C+ B A G F# E F# A F# A C+ B C+ B A G F# E F# A </span><br />
<div align="center">
<span style="font-family: Segoe Print; font-size: large;"><b><u>7 </u></b></span></div>
<span style="font-size: small;">Nase Rog Harae Sab Peera Japat Nirantar Hanumat Beera </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A G E A A A B C+B A A</span><br />
<span style="font-size: small;">Sankat Se Hanuman Chhudave Man Kram Vachan Dhyan Jo Lave </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A D+ C+ B A F# G B A G E E </span><br />
<span style="font-size: small;">Sab Par Ram Tapasvee Raja Tin Ke Kaj Sakal Tum Saja </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E D D </span><br />
<span style="font-size: small;">Aur Manorath Jo Koi Lave Soi Amit Jeevan Phal Pave </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A A B A G F# E E A G F# E D b b E E D D </span><br />
<span style="font-size: small;">Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram </span><br />
<span style="font-size: small;">F# A C+ B C+ B A G F# E F# A F# A C+ B C+ B A G F# E F# A </span><br />
<div align="center">
<span style="font-family: Segoe Print; font-size: large;"><b><u>8 </u></b></span></div>
<span style="font-size: small;">Charon Jug Partap Tumhara Hai Par Siddh Jagat Ujiyara </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A G E A A B C+ B AA </span><br />
<span style="font-size: small;">Sadhu Sant Ke Tum Rakhware Asur Nikandan Ram Dulare </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A A B C+ B AA D+ C+ B A F# G B A G E E </span><br />
<span style="font-size: small;">Ashta Siddhi Nav Nidhi Ke Data As Var Deen Janki Mata </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E D</span><br />
<span style="font-size: small;">Ram Rasayan Tumhare Pasa Sada Raho Raghupati Ke Dasa </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E E D</span><br />
<span style="font-size: small;">Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram </span><br />
<span style="font-size: small;">F# A C+ B C+ B A G F# E F# A F# A C+ B C+ B A G F# E F# A </span><br />
<div align="center">
<span style="font-family: Segoe Print; font-size: large;"><b><u>9 </u></b></span></div>
<span style="font-size: small;">Tumhare Bhajan Ram Ko Pave Janam Janam Ke Dukh Bisraave </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A G E A A A B C+ B AA </span><br />
<span style="font-size: small;">Antkaal Raghuvar Pur Jayee Jahan Janam Hari Bhakt Kahayee </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A D+ C+ B A F# G B A G E E </span><br />
<span style="font-size: small;">Aur Devta Chitt Na Dharahin Hanumat Sei Sarva Sukh Karahin </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E E D</span><br />
<span style="font-size: small;">Sankat Kate Mite Sab Peera Jo Sumirai Hanumat Balbeera </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E D</span><br />
<span style="font-size: small;">Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram Jai Siya Ram Jai Jai Siya Ram </span><br />
<span style="font-size: small;">F# A C+ B C+ B A G F# E F# A F# A C+ B C+ B A G F# E F# A </span><br />
<div align="center">
<span style="font-family: Segoe Print; font-size: large;"><b><u>10 </u></b></span></div>
<span style="font-size: small;">Jai Jai Jai Hanuman Gosain Kripa Karahun Gurudev Ki Nayin </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A G E A A B C+ B A A </span><br />
<span style="font-size: small;">Jo Shat Bar Path Kare Koi Chhutahin Bandi Maha Sukh Hoi </span><br />
<span style="font-size: small;">G E A A B C+ B A A D+ C+ B A F# G B A G E E </span><br />
<span style="font-size: small;">Jo Yeh Padhe Hanuman Chalisa Hoye Siddhi Saakhi Gaureesa </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E D</span><br />
<span style="font-size: small;">Tulsidas Sada Hari Chera Keejai Nath Hriday Mam Dera </span><br />
<span style="font-size: small;">D E A A B A G F# E E A G F# E D b b E E D D </span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-24078725806491206092013-05-18T11:34:00.002+05:302013-05-18T11:34:32.834+05:30చిన్నజీవులకు దెబ్బలు తగలవా?<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><img align="right" class="imgborder" src="http://www.sakshi.com/newsimages/contentimages/15052013/cat---jumping14-5-13-27258.jpg" />
ఆకారంలో చిన్నగా ఉండే జీవుల తాలూకు శరీర ఉపరితల వైశాల్యం వాటి ఘనపరిమాణం
కన్నా చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది. దీనికారణంగా భూమి యెక్క గురుత్వాకర్షణశక్తి
వాటిపై చూపించే ప్రభావంకన్నా గాలిలాంటివి వాటి ఉపరితలంపై చూపించే ప్రభావం
సాపేక్షికంగా కొంచెం ఎక్కువగా వుంటుంది. దాంతో ఏదైనా ఒక ఎత్తై ప్రదేశం
నుండి కిందకు పడిపోయినప్పుడు పెద్ద జీవులకన్నా చిన్నజీవులకు తక్కువ దెబ్బలు
తగులుతాయి. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">పడే విధానాన్ని బట్టి, ఎత్తుని బట్టి ఒక్కోసారి ఎలాంటి
దెబ్బలూ తగలకపోవచ్చు. అంతేగాని అసలు మొత్తానికే దెబ్బలు తగలవు అనుకోవడం
సరైనది కాదు. చిన్నజీవుల శరీరం తాలూకు బరువు, ఘనపరిమాణం తక్కువగానూ, అదే
సమయంలో వాటి ఉపరితల వైశాల్యం ఎక్కువగాను ఉండే కారణంగా అలాంటి జీవులు
పైనుంచి కిందికి పడుతున్నప్పుడు కేవలం పడిపోతున్నట్లుగా కాక ఎగురుతున్నట్లు
లేదా ఎగరడానికి ప్రయత్నిస్తున్నట్లు కన్పిస్తాయి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">ఒక్కోసారి
జోరుగా వీచే గాలికి అవి గాలితోపాటు కొంత దూరం కొట్టుకొనిపోతాయి కూడా!
వివిధరకాల కీటకాలు, పురుగులకే గాక ఆకులు, విత్తనాలు, కాగితం ముక్కలు వంటి
వాటికి కూడా ఇదే సూత్రం వర్తిస్తుంది. ఏదేమైనా పైనుంచి కిందికి
పడిపోయేటప్పుడు మామూలు దెబ్బలు గాని, తీవ్రమైన దెబ్బలు గాని తగిలే అవకాశం
పెద్దజీవులకే ఎక్కువ!</span></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-25689629479726099262013-05-18T11:32:00.000+05:302013-05-18T11:32:00.618+05:30కాకులు సంఘజీవులు<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">కాకులు సంఘజీవులు
<img align="right" class="imgborder" src="http://www.sakshi.com/newsimages/contentimages/18052013/meeku-telusa17-5-13-4437.jpg" />
ప్రపంచంలోని పక్షులన్నింటిలోకి కాకులు చాలా తెలివైనవి శాస్తజ్ఞులు
చెబుతున్నారు. అడ్డమైనవీ తింటాయని కాకుల్ని కొందరు అసహ్యించుకున్నా,
మరికొందరు వాటిని అపశకునంగా భావించినా కాకుల వల్ల పంటపొలాలకు,
పర్యావరణానికీ చాలా మేలు జరుగుతుంది. పంటలను నాశనం చేసే క్రిమికీటకాలను
తినడం ద్వారా అవి రైతులకు మేలు చేస్తే, ఊళ్ళలోని చెత్తాచెదారంలోని
పురుగుల్ని, పదార్థాల్ని తినడం ద్వారా మన పరిసరాలు పరిశుభ్రంగా ఉండేందుకు
తోడ్పడుతున్నాయి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">కాకులు సంఘజీవులు. అవి కేవలం తమ కుటుంబానికి
చెందిన కాకులకేగాక, అవసరమైనప్పుడు ఇతర కుటుంబాలకు చెందిన కాకులకూ సాయం
చేస్తాయి. గుంపులుగా జీవించే అనేక ఇతర పక్షుల్లోనూ, పిల్లులు, కుక్కలు వంటి
జంతువుల్లో కూడా ఈ తరహా ప్రవర్తన మనకు కనిపించదు.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">కాకులు
తెలివిగా, సంతోషంగా జీవించడమే కాదు, అవసరమైనప్పుడు కట్టెపుల్లల్ని తమకు
కావలసిన రీతిలో మలచుకొని వాటిని ‘సాధనాలుగా’ ఉపయోగిస్తాయని శాస్త్రజ్ఞులు
కనుగొన్నారు. నిజంగానే, కాకులు చాలా తెలివైనవి కదా! అంతేకాదు, వాటికి
జ్ఞాపకశక్తి కూడా చాలా ఎక్కువేనట.</span></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-11665335786395701712013-05-18T11:29:00.001+05:302013-05-18T11:33:12.799+05:30నిమ్మరసం తాగితే జలుబు చేయదా?<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><img align="right" class="imgborder" src="http://www.sakshi.com/newsimages/contentimages/16052013/meeku-telusa-215-5-13-55246.jpg" />
మనదేశంతో సహా చాలా దేశాల్లో బాగా ప్రచారంలో ఉన్న నమ్మకాల్లో ‘నిమ్మరసం
తాగితే జలుబు చేస్తుంది’ అన్నది కూడా ఒకటి. వానలో తడిస్తే లేదా తడి
జుత్తుతో బయట తిరిగితే లేదా ఐస్క్రీమ్లు తింటే జలుబు చేస్తుంది... అనేవి
ఎలా ప్రచారంలోకి వచ్చాయో ఇది కూడా అలాగే ప్రచారంలోకి వచ్చింది. ఇక అసలు
విషయంలోకి వస్తే...సాధారణంగా కొన్నిరకాల వైరస్లు మన శరీరంలోకి ప్రవేశించి
మనపై తమ ప్రతాపాన్ని చూపించినప్పుడు మనకు జలుబు చేస్తుంది. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span>
<span style="font-size: small;">అందుకని నిమ్మరసం తాగడం వల్ల జలుబు చేస్తుంది అన్నది సరైనది కాదు.
అంతేకాదు, జలుబు చేసినవాళ్ళు నిమ్మరసం తాగకూడదు అన్నది కూడా సరైనది కాదు.
ఎందుకంటే నిమ్మరసం తాగడం వలన జలుబు రాదు సరికదా, వచ్చిన జలుబు తగ్గుముఖం
పడుతుంది.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span>
<span style="font-size: small;">నిమ్మరసంలో ‘విటమిన్-సి’ అనేది పుష్కలంగా ఉంటుందన్న
సంగతి మీకు తెలుసు కదా! అది మన శరీరపు రోగనిరోధకశక్తిని పెంచడానికి చాలా
ఉపయోగపడుతుంది. అంటే నిమ్మరసం తీసుకోవడం వలన జలుబు వైరస్లతో పోరాడే శక్తి
మన శరీరానికి మరింతగా పెరుగుతుందన్నమాట.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span>
<span style="font-size: small;">అరటి, ఆపిల్స్,
బత్తాయిలు వంటి పళ్ళతో సహా అన్నిరకాల పళ్ళను పుష్కలంగా తినమని డాక్టర్లు
మరీమరీ చెప్పేది ఎందుకో తెలుసా? అవి మనకు మంచి పోషకాలను అందించడమేగాక మన
వ్యాధినిరోధకశక్తి (వ్యాధులతో పోరాడి వాటిని అడ్డుకునే శక్తి)ని పెంచుతాయి.
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">అందుకని కేవలం నిమ్మపళ్ళ విషయంలోనేగాక ఏ పళ్ళ విషయంలోనూ అనవసరమైన ఆలోచనలను పెట్టుకోకండి.</span></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-64598587300639937952013-04-28T12:19:00.001+05:302013-04-28T12:19:54.672+05:30Tuning Veena <p>Generally when the melam is done the base or adhara sruti is 2 (D). and for normal practice the sruti is set to either 2 and half (D sharp) or 3 (E), to set the sruti to either D sharp or E you need to get number 30 string for Sarani. You can go to any music shop and ask for Number 30 string (for sarani) and the corresponding other strings.</p>
<p>The tala strings ie., SA, PA and SA will be always determined by the main sarani string. So if you putting 30 for Sarani, then the talam strings will be 31, 30 and 30.</p>
<div class='separator' style='clear: both; text-align: center;'> <a href='http://lh3.ggpht.com/-qL6jbUGfWq0/UXzGiRjRB4I/AAAAAAAABIk/FvYTYTiv9XE/s1600/250px-Veena.png' imageanchor='1' style='margin-left: 1em; margin-right: 1em;'> <img border='0' src='http://lh3.ggpht.com/-qL6jbUGfWq0/UXzGiRjRB4I/AAAAAAAABIk/FvYTYTiv9XE/s640/250px-Veena.png' /> </a> </div>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-72411828089890401852013-04-18T20:37:00.005+05:302013-04-18T20:45:21.994+05:30Sangeetha Swaralu<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<img alt="keyboard" src="http://eemaata.com/images/sep2006/keyboard.jpg" width="470" /><br />
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
కీబోర్డ్ మెట్లలో నల్లవీ, తెల్లవీ ఒక పద్ధతిలో అమరి ఉంటాయని చూడగానే తెలుస్తుంది. వీటిలో ఒక్కొక్కటీ ఒక్కొక్క స్వరాన్ని పలుకుతుంది. కీబోర్డ్ మెట్లు ఎక్కడినుంచయినా సరే మొదలుపెట్టి, నల్లవీ, తెల్లవీ అన్నీ కలిపి వరసగా లెక్కపెడితే 12 కనబడతాయి. పదమూడోది మళ్ళీ మొదటిదాన్ని పోలిన స్థానంలోనే కనబడుతుంది. వీటిలో ఒక్కొక్కటీ ఒక్కొక్క శ్రుతి. వీటిని బొమ్మలో చూపినట్టుగా పాశ్చాత్య సంగీతంలో సి, సి షార్ప్, డి మొదలైనవిగా వ్యవహరిస్తారు. వాటిని కర్ణాటక పద్ధతిలో ఒకటి, ఒకటిన్నర వగైరాలుగా సూచిస్తారు. మూడున్నర శ్రుతి అనేది ఉండదని బొమ్మనుబట్టి తెలుస్తుంది. అలాగే మనవాళ్ళు ఏడు శ్రుతిని (శోకాన్ని సూచిస్తుందనే భయంతోనో ఏమో) “అర” అంటారు. హిందూస్తానీలో తెల్లవాటిని సఫేద్ ఏక్ దో అనీ, నల్లవాటిని కాలీ ఏక్, దో అనీ చెపుతారు. ఈ మూడు పద్ధతులూ ఒకటే. ఈ శ్రుతుల ఫ్రీక్వెన్సీలు (సెకండుకు శబ్ద కంపనాల సంఖ్య) నిర్దుష్టంగా ఉంటాయి.</div>
<div style="text-align: justify;">
బ్రిటిష్ పద్ధతిలో మిడ్ల్ సి సెకండుకు 256 కంపనాలు కలిగి ఉంటుంది.</div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: red;">మగవారి కంఠం సామాన్యంగా 1, 2 ఆధార శ్రుతులకు సరిపోతుంది. స్త్రీలకూ, పిల్లలకూ 5, 6, ఆరున్నర సరిపోతుంది.</span>
ఆధార శ్రుతి అంటే షడ్జమం, లేక స. మనం ఎంచుకునే దాకా దీనికి ప్రత్యేకంగా ఫ్రీక్వెన్సీ ఉండదుకనక ఇదొక ఫ్లోటింగ్పాయింట్ అనుకోవచ్చు. ఒక షడ్జమాన్ని (శ్రుతిని) నిర్ణయించుకున్నాక దాని ప్రకారం తక్కిన రిషభం, గాంధారం, మధ్యమం, పంచమం, ధైవతం, నిషాదం అన్నీ పలుకుతాయి. ఆధార శ్రుతిని బట్టి వీటిలో ప్రతిదానికీ ఖచ్చితమైన స్వరస్థానం ఏర్పడుతుంది. అవి సరిగ్గా పలకనప్పుడు అపస్వరం అంటాం.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
మామూలుగా సప్తస్వరాలనేవి నిజానికి 12 స్వరాలు. దీన్ని పాశ్చాత్య పద్ధతిలో డయటోనిక్, లేదా క్రోమాటిక్ స్కేల్ అంటారు. మన పద్ధతిలో చెప్పాలంటే స, ప తప్ప తక్కిన అయిదు (రి, గ, ద, ని) స్వరాలూ రెండేసి ఉంటాయి; అంటే మొత్తం 12. స నుంచి రి గ మ అంటూ “పైకి” వెళుతున్న కొద్దీ స్వరాల ఫ్రీక్వెన్సీ క్రమంగా పెరుగుతూ పోతుంది. అందుకే “కింది” స్వరాలు బొంగురుగానూ, పైవి కీచుగానూ అనిపిస్తాయి. స, రి1, రి2, గ1, గ2, మ1, మ2, ప, ద1, ద2, ని1, ని2 అని ముగించాక మళ్ళీ తారస్థాయిలో స వస్తుంది. ఇంకా పైకి వెళితే వుళ్ళీ రి1, రి2, గ1, వగైరాలన్నీ వస్తాయి. అలాగే మనం మొదలెట్టిన స నుంచి “కిందికి” వెళితే మంద్రస్థాయిలో క్రమంగా ని2, ని1, ద2 మొదలైనవి పలుకుతాయి. ఇది పాడినప్పుడూ, వాయించినప్పుడూ కూడా జరిగే విషయం. వీటిలో 1 సంఖ్య ఉన్న స్వరాలను “కోమల” స్వరాలుగానూ, 2 ఉన్నవాటిని “తీవ్ర” స్వరాలుగానూ హిందూస్తానీ పద్ధతిలో అభివర్ణిస్తారు. రాగాలూ, లక్షలాది పాటలూ అన్నీ ఈ 12 స్వరాలతోనే రూపొందినటువంటివి. సంగీతపు భాషకు అక్షరాలు ఇవే. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ఒక షడ్జమం (స) నుంచి మరొక షడ్జమం (స) దాకా ఉన్న వ్యవధిని ఆక్టేవ్ అంటారు. పై బొమ్మలో రెండు ఆక్టేవ్లు ఉన్నాయి. ఇవి ఎన్నైనా ఉండవచ్చు. దీనికి అంతూ పొంతూ ఉండదు. ఎటొచ్చీ ఫ్రీక్వెన్సీ 20 కంపనాలకంటే తగ్గినా, 20 వేల కంపనాలకంటే ఎక్కువైనా మనకు శబ్దాలు వినబడవు. 8 ఆక్టేవ్ లుండే గ్రాండ్ పియానో వాయించి చూస్తే ఈ సంగతి స్పష్టంగా తెలుస్తుంది. ఇందులో మరికొంత ఫిజిక్స్ ఉంది. ఒక షడ్జమానికీ దాని “పై” షడ్జమానికీ ఫ్రీక్వెన్సీ సరిగ్గా రెండింతలుంటుంది. అలాగే మంద్రస్థాయి షడ్జమపు ఫ్రీక్వెన్సీ సరిగ్గా సగం ఉంటుంది. ముఖ్యమైన సంగతేమిటంటే సరసనున్న ఏ రెండు స్వరాల ఫ్రీక్వెన్సీల మధ్యయినా ఒకే నిష్పత్తి (r) ఉంటుంది. ఉదాహరణకు ఒక స ఫ్రీక్వెన్సీ f అనుకుంటే రి1, రి2, గ1, గ2, మ1 స్వరాల ఫ్రీక్వెన్సీలు వరసగా fr, fr2, fr3, fr4, fr5 అవుతాయన్నమాట. తారస్థాయి స ఫ్రీక్వెన్సీ fr12 = 2f కనక r = 2(1/12) అవుతుంది. దీనర్థం ఏమిటంటే పక్క పక్క స్వరాలు ఏ రెండు తీసుకున్నప్పటికీ వాటి ఫ్రీక్వెన్సీలు ఒకే నిష్పత్తిలో (సుమారుగా 2(1/12) = 1.059) ఉంటాయి. అందువల్ల ఏ స్వరాన్ని ఆధార శ్రుతి చేసుకున్నప్పటికీ తక్కిన స్వరాల క్రమం మారకుండా ఉంటుంది. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ఉదాహరణకు మనం సి మెట్టును స అనుకుంటే సి షార్ప్ అనేది మొదటి (కోమల) రిషభం అవుతుంది. అలాగే సి షార్ప్ మెట్టును స అనుకుంటే డి అనేది కోమల రిషభం అవుతుంది. అందువల్ల కీబోర్డ్ మీద ఏ మెట్టును ఆధార శ్రుతి (స) చేసుకున్నప్పటికీ దాని పక్కనున్న స్వరాలన్నీ వరసగా రి1, రి2, గ1, గ2, మ1, మ2, ప, ద1, ద2, ని1, ని2 అనే క్రమంలోనే వినిపిస్తాయి. పాడుతున్నవారి వీలును బట్టి ఆధారశ్రుతి ఉంటుంది కనక ఈ ఏర్పాటును గురించి మనకు తెలియాలి. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: red;">సంగీతం గురించి తెలుసుకోదలుచుకున్నవారు పాడితీరాలి.</span> తమ గొంతు కర్ణకఠోరంగా ఉందనిపిస్తే (లేక ఎవరైనా అంటే) తలుపులు మూసుకునయినా పాడుకోవాలి. పుట్టు చెవుడు ఉన్నవారు మూగవారయినట్టే పాడుతున్నప్పుడు తమ గొంతును విని తప్పులు సరిదిద్దుకోవడం (ఫీడ్బాక్) అతిముఖ్యమైన విషయం. అందుకే వాద్యసంగీతం నేర్చుకుంటున్నప్పుడు కూడా గాత్రం తప్పనిసరి. కీబోర్స్డ్ మీద పియానోవంటిది కాకుండా పైప్ఆర్గన్వంటిది మోగిస్తే మెట్టు నొక్కినంతసేపూ మోగుతూ ఉంటుంది. అది ఎంచుకుని 3 లేక 4 శ్రుతిని మోగించి దానితో గొంతు కలపాలి. (ఇది ఏ ఆక్టేవ్దైనా పరవాలేదు కాని కీబోర్డ్ మధ్యలోని మెట్టును ఉపయోగిస్తే మంచిది) అది సరిగ్గా ఉంటే ఆ పక్కనున్న స్వరాలను మోగించి వాటికి అనుగుణంగా గొంతు కలపాలి. <span style="color: red;">ఒకవంక పాడుతూ, మరొకవంక మోగుతున్న స్వరం వింటూ రెండూ సరిపోతున్నాయో లేదో గమనిస్తూ ఉండాలి. తప్పుపోయినా కంగారుపడకుండా, అధైర్యపడకుండా కొన్నాళ్ళపాటు అలవాటు చేసుకోవాలి. మన గొంతులో పలుకుతున్నది మనం గుర్తించగలిగితే ఏ పాట విన్నా తెలుసుకోవడం వీలవుతుంది.</span> తప్పు పలుకుతోందేమోనని అనుమానంవస్తే తెలిసినవారిని విని చెప్పమని కోరాలి. ఒళ్ళు తగ్గడానికి వ్యాయామం చేస్తున్నట్టే బిడియపడకుండా ముందుకు సాగాలి. పాడకుండా కేవలం వినడం ద్వారా కూడా సంగీతాన్ని అర్థం చేసుకోవచ్చు కాని దానికి ఎక్కువకాలం పడుతుంది. గాత్ర విద్వాంసులం అనే భావన లేకుండా నెమ్మదిగా పాడుకుంటూ నేర్చుకుంటే సంగీతం సులువుగా పట్టుబడుతుంది. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
ఏ ఒక్క రాగం తీసుకున్నా వాటిలో మొత్తం 12 స్వరాల్లో కొన్నే పలుకుతాయి. ఒక్కొక్క రాగానికీ ప్రత్యేకమైన “రంగూ, రుచీ, వాసనా” కలగడానికి కారణం అదే. సరిగమపదని స్వరాలన్నీ పలికే రాగాలని సంపూర్ణ రాగాలంటారు. వీటిలో రిగమదని రెండేసి ఉండే అవకాశం ఉంది కనక 32 కాంబినేషన్లు సాధ్యం అవుతాయి. ఉదాహరణకి <span style="color: red;">అన్నీ కోమల స్వరాలయితే హనుమతోడి రాగం వస్తుంది. అన్నీ తీవ్ర స్వరాలయితే కల్యాణి అవుతుంది.</span> కీబోర్డ్ మీద మీకు అనువైన శ్రుతిని స అనుకుని తక్కిన మెట్ల మీద వరసగా రి1, రి2, గ1, గ2, మ1, మ2, ప, ద1, ద2, ని1, ని2 అనే స్టికర్లు అతికించుకోండి. <span style="color: red;">ప్రయత్నిస్తున్నది పిల్లలూ, స్త్రీలూ అయితే అయిదున్నర (జి షార్ప్ లేదా ఆరు (ఏ) మెట్టును షడ్జమంగా తీసుకోవచ్చు. మగవారికి ఒకటి (సి) సరిపోతుంది. అందరూ ఒకే కీబోర్డ్ వాడుతున్నప్పుడు కలర్ కోడ్ ఉపయోగించి రెండు రకాల స్టికర్లు వాడుకోవాలి.</span> ఇది ఎందుకు చెప్పాలంటే పాడేవారికి ఆధారశ్రుతి మరీ ఎక్కువా తక్కువా అయితే అపస్వరాలు పలికే అవకాశం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
12 స్వరాలలో సరిగమదని అన్నీ ఉపయోగపడే రాగాలలో ముందుగా కల్యాణి రాగం (స, రి2, గ2, మ2, ప, ద2, ని2) తీసుకోవచ్చు. దీన్ని హిందూస్తానీలో యమన్ అంటారు. ఇందులో అప్పుడప్పుడూ మ1 ఉపయోగిస్తే అది యమన్ కల్యాణ్ అవుతుంది. కల్యాణి స్వరాలని ఒకదాని వెంట ఒకటి నొక్కుతూ నెమ్మదిగా ప్రతిస్వరానికీ గొంతు కలిపి పాడండి. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
కల్యాణి రాగంలో బోలెడు సినిమా పాటలున్నాయి. భానుమతి పాడిన మెల్ల మెల్లగా, మనసున మల్లెల, రారా నాసామి రారా, సావిరహే తవదీనా; ఘంటసాల పాడిన కుడి ఎడమైతే, జగమే మారినది, మది శారదాదేవి, చల్లని వెన్నెలలో మొదలైనవన్నీ గుర్తు చేసుకుంటూ వాటిని పోలిన స్వరాలు మీకు పలుకుతున్నాయేమో జాగ్రత్తగా వినండి. రాగం నీలం రంగు వంటిదైతే అందులోని పాట నీలం రంగు వస్తువు వంటిదని గుర్తుంచుకోండి. కల్యాణి స్వరాలు వాయిస్తున్నప్పుడు తక్కిన మెట్లు చేతికి తగలకుండా చూసుకోండి. ఒక్కొక్క రాగాన్నీ బాగా అర్థమయేదాకా వారాల తరబడి పలికిస్తూ ఉండాలి. ప్రాథమిక స్థాయిలో రాగమంటే స్వరాలే అని భావించాలి.
ఇది బాగా అలవాటయాక కల్యాణి స్వరాలలో తక్కినవన్నీ అలాగే పాడుతూ మ2 స్థానంలో మ1 పాడండి; అది శంకరాభరణం అవుతుంది. దాంతో మీరు వెంటనే శంకరశాస్త్రి అవతారం ఎత్తకపోయినా సుశీల పాడిన ఏమండోయ్ శ్రీవారూ పాట గుర్తుకు తెచ్చుకోండి. అది కూడా శంకరాభరణమే. అలాగే మోహన రాగంలో స్వరాలు స, రి2, గ2, ప, ద2, స. కల్యాణి, లేదా శంకరాభరణంలో మ, ని తీసేస్తే ఇది వస్తుందని మీకు వాయించి పాడుతున్నప్పుడు తెలుస్తుంది. పాత లతా పాట సయొనారా గుర్తుకు తెచ్చుకోండి. తారస్థాయి షడ్జమంతో మొదలుపెడుతూ స స సా సా, ద ప గా గా, దా దాద దాదా పగ రీరీ, సా సరి గప గప దస దాదా (పై స్థాయిలో) గా గగ గారిస రిస దాదా అని వాయించి చూడండి. మోహనలో పడకూడని కోమల స్వరాలు పడితే ట్యూన్ పాడవుతుందని గమనించండి. మోహన అలవాటయాక అందులో ద2 తీసేసి ని2 వాయిస్తే హంసధ్వని అవుతుందని తెలుస్తుంది. వాతాపి గణపతిం, శ్రీరఘురాం అనే సినిమా పాటా హంసధ్వని రాగమే.
ప్రతి రాగంలోనూ ప్రతి స్వరమూ ఉండాలని లేదు. ఆరోహణలో ఉన్న స్వరాలే అవరోహణలో ఉండాలని కాని, అదే క్రమంలో పలకాలనిగాని లేదు. అందుకనే అనేక కాంబినేషన్లలో వేలకొద్దీ రాగాలున్నాయి.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
డా. బాలమురళీకృష్ణ స మ1 ప (మూడే మూడు) స్వరాలతో సర్వశ్రీ అనే స్వంత రాగాన్ని సృష్టించి అద్భుతంగా కీర్తన (స్వరకల్పన చేసి మరీ) పాడారు. కింద కొన్ని రాగాల ఆరోహణ, అవరోహణలూ, వాటిలోని కొన్ని పాత తెలుగు సినిమా పాటలూ ఉన్నాయి. ఒక్కొక్క రాగంలోని స్వరాలనూ కీబోర్డ్ మీద పలికిస్తూ, కూడా పాడుకుంటూ, పాటను గుర్తుచేసుకుంటూ ఒక్కొక్క రాగంలోనూ ఎటువంటి మూడ్ పలుకుతోందో గమనించండి. సామాన్యంగా కోమల స్వరాలుండే రాగాలు కోమలత్వాన్నీ, విషాదాన్నీ వ్యక్తం చేస్తాయని అనిపిస్తుంది. కొన్ని రంగులూ, వాసనలూ కొన్నిరకాల భావాలను ప్రేరేపించినట్టే కొన్ని రాగాలు కొన్ని మూడ్స్కు దారితీస్తాయని తెలుస్తుంది.
వినడం, విన్నదాన్ని గుర్తుపెట్టుకుని ఆకళించుకోవడం సంగీతానికి చాలా అవసరం. ఇవన్నీ మనం ఇతర సందర్భాల్లో ఒత్తిడి లేకుండా చేస్తూఉన్న పనులే. ఎటొచ్చీ సంగీతం అనగానే ఏదో భయం ఆవహిస్తుంది. అటువంటి అపోహలేవీ లేకుండా సంగీతం వింటే అది తేలికేనని అర్థమౌతుంది. ఇందులో రాసినవన్నీ ఎన్నో వారాల, నెలల పాటు నెమ్మదిగా అభ్యాసం చెయ్యవలసిన విషయాలు. కుటుంబంలో భార్యాభర్తలూ, పిల్లలూ అందరూ ఆసక్తితో కలిసి కూర్చుని అభ్యాసం చేస్తే సరదాగా డిస్కవరీ చేస్తున్నట్టుగా అనిపిస్తుంది.
కల్యాణి, శంకరాభరణం సంగతి పైన చూశాం. మరికొన్ని చూద్దాం. ఇక్కడ గుర్తుంచుకోవలసినదేమిటంటే స్వరాలూ, సినిమా పాటలూ రాగాల స్వరూపంలో కొంత భాగాన్నే తెలియజేస్తాయి. ఎవరినైనా గుర్తుపట్టడానికి సన్నగానో, లావుగానో, పొట్టిగానో, పొడుగుగానో ఉంటాడని స్థూలంగా వర్ణించినట్టే ఈ కింది లక్షణాలు రాగాన్ని గుర్తించడానికి తోడ్పడతాయి. కాని దీన్ని మించిన అంశాలు చాలా ఉన్నాయి. ఒక వ్యక్తిని అర్థం చేసుకున్నట్టే రాగాన్ని గురించి తెలుసుకోవడానికి ఎంతో అధ్యయనం అవసరం. రాగలక్షణాల్లో స్వరాల మధ్యనుండే సంబంధమూ, వెయ్యవలసిన, వెయ్యగూడని గమకాలూ వగైరాలెన్నో ఉంటాయి. సినిమా పాటలన్నిటిలోనూ వీటన్నిటినీ వ్యక్తం చెయ్యాలన్న నిబంధన ఏమీ ఉండదు కనక కొన్ని పాటలకు కొన్ని రాగాలు ఆధారం అని మాత్రమే చెప్పవచ్చు. మిగతావన్నీ వినికిడి మీద క్రమంగా తెలుస్తాయి. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
మాయామాళవగౌళ దీన్ని హిందూస్తానీలో భైరవ్ అంటారు. ఇందులో పడే స్వరాలు స, రి1, గ2, మ1, ప, ద1, ని2. మనవాళ్ళు సరళీస్వరాలు నేర్చుకునే రాగం. బైజూ బావ్రాలో మొహే భూల్ గయే సావరియా ఇదే రాగం.
చక్రవాకం దీన్ని హిందూస్తానీలో అహీర్ భైరవ్ అంటారు. ఇందులో పడేవి స, రి1, గ2, మ1, ప, ద2, ని1. దీన్ని మాయామాళవగౌళతో పోల్చిచూడండి. ఈ రాగంలో ఏడుకొండలవాడ, రాధకు నీవేరా ప్రాణం, మన్నాడే పాడిన పూఛోనకైసే మొదలైన పాటలున్నాయి.
చారుకేశి ఇందులో పడే స్వరాలు స, రి2, గ2, మ1, ప, ద1, ని1. ఇందులో భళిభళి దేవా, ఈ పగలు రేయిగా వగైరా పాటలున్నాయి.
కీరవాణి ఇందులోని స్వరాలు స, రి2, గ1, మ1, ప, ద1, ని2. పూజాఫలంలో అందేనా ఈ చేతుల, నాగిన్లో మేరా దిల్యే పుకారే మొదలైనవి ఈ రాగమే.
షణ్ముఖప్రియ ఇందులోని స్వరాలు స, రి2, గ1, మ2, ప, ద1, ని1. సంతానంలో దేవీ శ్రీదేవీ, సాగరసంగమంలో తకిట తధిమి పాటలు ఇదే రాగం.
ఖరహరప్రియ ఇందులోని స్వరాలు స, రి2, గ1, మ1, ప, ద2, ని1. దేవదాసులో ఇంత తెలిసియుండి పల్లవీ, మిస్సమ్మలో బాలనురా మదనా ఈ రాగంలో పాటలే.
ఈ రాగాలన్నీ సంపూర్ణ రాగాలే. ఒక్కొక్క స్వరం మార్చినప్పుడు భావం ఎలా మారుతోందో గమనించండి. ఇప్పుడు తక్కువ స్వరాలున్న కొన్ని రాగాలు చూద్దాం.
ఆభేరి దీన్ని హిందూస్తానీలో భీంపలాస్ అంటారు. ఇందులో పడే స్వరాలు స, గ1, మ1, ప, ని1. అవరోహణ స ని1 ద2 ప మ1 గ1 రి2; అంటే సరిగ్గా ఖరహరప్రియలాగే. ఆరోహణలో మటుకు రి, ద ఉండవు కనక మూడ్ తేడాగా అనిపిస్తుంది. ఈ రాగంలో లెక్కలేనన్ని ఉదాహరణల్లో నీలిమేఘాలలో, నీలీల పాడెదదేవా, నీలాల ఓమేఘమాలా, నీవేనా నను తలచినది వగైరాలున్నాయి.
బాగేశ్రీ ఇది వాగీశ్వరి అనే పేరుకు ప్రత్యామ్నాయం; మనవాళ్ళు భాగేశ్రీ అని తప్పుగా పలుకుతారు. ఈ హిందూస్తానీ రాగంలో స్వరాలు స, గ1, మ1, ద2, ని1, స స, ని1, ద2, మ1, ప, ద2, మ1, గ1,రి2, స. ఇవన్నీ ఆభేరిలో పడే స్వరాలే అయినప్పటికీ క్రమంలో మార్పు ఉండడంవల్ల అద్భుతమైన మరొక భావం కలుగుతుంది. నీ కోసమె నే జీవించునది, రారా కనరారా, అలిగితివా మొదలైన పాటలు జనాదరణపొందాయి. హిందీలో జాగ్ దర్దే ఇష్క్ జాగ్ మరొక మంచి పాట. లతా పాడిన నా బోలే పాటను అనుకరిస్తూ రావోయి మాధవా అని భానుమతి పాడింది.
తిలక్ కామోద్ ఈ హిందూస్తానీ రాగంలో స్వరాలు స, రి2, మ1, ప, స స, ని2, ప, ద2, మ1, గ2, స, రి2, గ2, స. ఇందులో గుండమ్మకథలోని అలిగిన వేళనె, జగదేకవీరుని కథలోని ఓ చెలీ ఓహో సఖీ మొదలైన పాటలు విని కొందరు దేశ్ అని పొరబడతారు. ఈ పాటల్లో ని1 వినబడడమే అందుకు కారణం. తిలక్ కామోద్లో ని1 అరుదుగా మాత్రమే ఉపయోగిస్తారు. దేశ్లో నాకు తెలిసినంతవరకూ ఎక్కువ తెలుగు సినిమా పాటలున్నట్టు లేవు. భక్తజయదేవ సినిమాలో ఘంటసాల పాడిన దశావతారాల రాగమాలిక ప్రళయపయోధిజలే అన్నపాటలో వసతి దశన శిఖరే అన్న చరణం మాత్రం దేశ్ రాగమే. హిందీలో కల్పనా చిత్రంలో ఆశా పాడిన బేకసీ హద్సే జబ్ గుజర్ జాయే, రఫీ, ఆశా మైఁ సుహాగన్ హూఁ లో పాడిన గోరీ తోరే నైన్ దేశ్ రాగానికి ఉదాహరణలు. తిలక్ కామోద్లో ప స అనే ప్రయోగం ఉంటుంది; అది దేశ్లో నిషిద్ధం. హిందూస్తానీ సంగీతంలో దీనికీ తిలక్కామోద్కూ తేడాలు స్పష్టంగా చూపుతారు. తెలుగు సినిమా పాటల్లో శ్రోతలు పొరబడుతున్నారంటే అది సంగీతదర్శకుల తప్పే. ఈ రెండు రాగాలకూ ఎటువంటి లక్షణాలుంటాయో వారికే సరిగ్గా తెలియదు.
ఖమాస్ ఈ రాగంలోని స్వరాలు స, మ1, గ2, మ1, ని1,ద2, ప, ద2, ని2, స స, ని1, ద2, ప, మ1, గ2, రి2, స. తెలుగు సినిమా పాటల్లో ఎందుకే నీకింత తొందర, నను విడనాడకురా, పాడమనినన్నడుగతగునా మొదలైనవి ఉన్నాయి. శంకరాభరణంలో వాసుదేవాచార్య కీర్తన బ్రోచేవారెవరురా పాడారు. ఇందులో రెండు నిషాదాలుంటాయి.
బేహాగ్ ఈ రాగంలోని స్వరాలు స, గ2, మ1, ప, ని2, స స, ని1, ద2, ప, మ2, గ2, మ1, గ2, రి2, స. ఇందులో రెండు మధ్యమాలుంటాయి. భక్త ప్రహ్లాదలో బాలమురళి పాడిన వరమొసగే వనమాలీ ఇదే రాగం. హిందీలో ముకేశ్ పాడిన బన్కే చకోరీ గోరీ, లతా పాడిన తేరే సుర్ ఔర్ మేరే గీత్ మొదలైన ఉదాహరణలున్నాయి.
మోహన, హంసధ్వని లాంటి అయిదు స్వరాల రాగాలు ఇంకా చాలా ఉన్నాయి. కొన్ని ఉదాహరణలు చూద్దాం.
హిందోళం హిందూస్తానీలో మాల్కౌఁస్ అనబడే ఈ రాగంలో స, గ1, మ1, ద1, ని1 స్వరాలుంటాయి. ఇందులో పగలే వెన్నెలా, మనసే అందాల బృందావనం, కలనైనా నీ వలపే మొదలైన పాటలున్నాయి.
శుద్ధసావేరి ఇందులోని స్వరాలు స, రి2, మ1, ప, ద2. ఇందులో పాడనా తెలుగు పాట, కోలు కోలోయన్న మొదలైన పాటలున్నాయి.
హంసానంది దీన్ని హిందూస్తానీలో రమారమి సోహనీ అంటారు. ఇందులోని స్వరాలు స, గ2, మ2, ద2, ని2, స స, ని2, ద2, మ2, గ2, రి1, స. హాయిహాయిగా ఆమని సాగేలో మొదటి చరణం, నీలాల ఓ మేఘమాలా పాటలో చివరి చరణం ఈ రాగమే. హిందోళంలాగే ఇందులోనూ పంచమం ఉండదు.
వలజి దీన్ని హిందూస్తానీలో కలావతీ అంటారు. ఇందులోని స్వరాలు స, గ2, ప, ద2, ని1. ఇందులో రిషభం వాడకూడదుగాని దాదాపు ప్రతి సినిమా పాటలోనూ వాడారు. తెలుగులో వసంత గాలికి, వెన్నెల రేయి అనే యుగళగీతాలూ, హిందీలో రఫీ పాడిన కోయీసాగర్ ఆశా పాడిన కాహే తర్సాయే జియరా ఉదాహరణలు.
రాగేశ్రీ ఈ హిందూస్తానీ రాగంలోని స్వరాలు స, గ2, మ1, ద2, ని1, స స, ని1, ద2, మ1, గ2, మ1, రి2, స. అనా్ననా భామిని, ఇది నా చెలి ఈ రాగానికి ఉదాహరణలు. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
అమృతవర్షిణి ఇందులోని స్వరాలు స, గ2, మ2, ప, ని1, స. కల్యాణిలో రి2, ద2 తీసేస్తే ఈ రాగం తయారౌతుంది. ఆనతినీయరా అనే పాట ఈ రాగానికి ఉదాహరణ. ఒక ఆధారశ్రుతి మూలంగా, ఉన్న పన్నెండింటిలో వివిధ స్వరాల కలయిక ఎటువంటి రాగభావాన్ని కలిగిస్తుందో కీబోర్స్డ్ సహాయంతో ఎవరైనా సరే అర్థం చేసుకోవచ్చు. అంతకుముందు ఎన్ని పాటలు ఎన్నిసార్లు విన్నప్పటికీ స్వయంగా ఎవరికి వారే ఈ స్వరాలను మోగించి చూసుకోవడం, ఆ శబ్దాల ప్రభావం ఎటువంటిదో అనుభవపూర్వకంగా తెలుసుకోవడం ప్రత్యేక విషయంగా అనిపిస్తుంది. అయినప్పటికీ ఇదొక పరిమితమైన ప్రయత్నం మాత్రమే. ఎందుకంటే కేవలం స్వరాలు పలికించినంత మాత్రాన రాగాల అందాలన్నీ బైటపడటంలేదని మీకు త్వరలోనే తెలిసిపోతుంది. మన సంగీతంలో గమకాలు చాలా ముఖ్యం. కాని మొదటి దశలో స్వరాలను గుర్తించి రాగాలను పోల్చడానికి ప్రయత్నించడమే మంచి పద్ధతి. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
పాట రానివారికి సామాన్యంగా కీబోర్స్డ్ కూడా కొత్తే గనక కాస్త తడుముకుంటూ, తప్పులు సరిదిద్దుకుంటూ స్వరాలను పలకడం, ప్రతి స్వరాన్నీ ఆధారశ్రుతితో సరిపోల్చుకుంటూ ఉండడం మొదలైనవన్నీ తప్పనిసరిగా జరిగే విషయాలు. నిస్పృహ చెందకుండా, అదేదో పనిష్మెంట్ అనుకోకుండా పట్టుదలతో కృషి చేస్తే సంగీతపు “రహస్యాలన్నీ” త్వరలోనే తెలిసిపోతాయి. పిల్లలు సంగీతం నేర్చుకుంటున్నప్పుడు వారు నేర్చుకుంటున్న “కృత్రిమ” సంగీతానికీ, వారికి తెలిసిన మామూలు పాటలకూ ఉన్న సంబంధం వారికిగనక అర్థమైతే సంగీతం చాలా సులువుగా బోధపడుతుంది. అవి రెండూ వేరువేరని భావించి విడి కంపార్ట్మెంట్లలో ఉంచుతారు కనక సంగీత శిక్షణ కాస్తా సంగీత శిక్ష అయి ఊరుకుంటుంది. దీనికి బాధ్యులు నేర్పేవారే.
సంగీతానికి అవసరమైన మరొక శక్తి స్వరజ్ఞానం. మనకు తెలియకపోయినా మనం మాట్లాడే మాటలకు స్పెల్లింగ్ ఉన్నట్టే ప్రతి ట్యూన్కూ, పాటకీ స్వరాలుంటాయి. విన్న పాటకు స్వరాలు చెప్పగలగడం సంగీతకారులకు చాలా అవసరం. సంగీతం నేర్పేవారిలో చాలామందికి కనీసపు స్వరజ్ఞానం లేదని నేను గుర్తించాను. తాము నేర్చుకున్నది చిలకపలుకుల్లా వప్పగించడం తప్ప ఏది విన్నా దానికి స్వరం చెప్పగలగడం టీచర్లలో అందరికీ చేతకాదు. స్వరజ్ఞానం అలవరచుకోవడం అసాధ్యం కాదు. ప్రతి సరళీ స్వరాల వరసనీ, “అలంకారాన్నీ”, పాటనూ సాహిత్యంతో మాత్రమే కాకుండా ఆ వెంటనే స్వరాలతోనూ, మరొకసారి “అ” కారంతోనూ పాడుకుంటూ ఉంటే త్వరలోనే స్వరజ్ఞానం వస్తుంది.
మనం విన్నది ఎటువంటి సంగీతమైనా సరే, దాన్ని గుర్తుంచుకుని మనకే వినబడేట్టుగా గట్టిగా పాడుకోవాలి. అదే రాగమో తెలిస్తే ఆ స్వరాలు కీబోర్స్డ్ మీద మోగించి చూసుకుంటూ ఉండాలి. మోగుతున్న స్వరాల ద్వారా రాగపు స్వరూపం మనకి కాస్తకాస్తగా అవగతం అవుతుంది. మనం ఎంత మనసు పెట్టి ప్రయత్నిస్తే అంత త్వరగా అర్థం అవుతుంది. కొంత ఆలస్యం అయినంత మాత్రాన నిరాశ పడనవసరంలేదు. కొత్త విషయాలు అర్థం అవుతున్నకొద్దీ మనకు ఉత్సాహమూ, ఆసక్తీ పెరుగుతాయి. ఇంట్లో నలుగురూ కూర్చుని ప్రయత్నిస్తే ముఖ్యంగా పిల్లల్లో ఉన్న ప్రతిభ బైటపడే అవకాశం ఉంటుంది. మంచి సంగీతం ఇంట్లో మోగుతూ ఉండడం అన్నిటికన్నా ముఖ్యమైన విషయం. ఈ విషయంలో ఇంకా కృషి చెయ్యదలిస్తే ఒక్కొక్క రాగంలోనూ ఉన్న శాస్త్రీయ సంగీతాన్నీ, సినిమాపాటలనూ ఒక కేసెట్, లేదా సీడీమీద రికార్డ్ చేసుకుని అన్నీ ఒకేసారి వింటూ ఆ రాగపు లక్షణాలని అర్థం చేసుకోవచ్చు. ఇలా రాగానికొకటి చొప్పున సేకరించుకుంటే మంచి లైబ్రరీ తయారవుతుంది. సరిగమలురాని చాలామంది రాగాలను గుర్తుపట్టగలరు. వినికిడి వల్ల వారికి రాగాల “ఆకారం” తెలుస్తూ ఉంటుంది. దీనితోబాటు స్వరాలను కూడా డిజిటల్ పద్ధతిలో గుర్తించగలిగితే రాగం, స్వరాల నిర్మాణం మరింత ఖచ్చితంగా అర్థం అవుతాయి.
తెలుగు పాటలకు రాగాల పేర్లు , హిందీ సినిమా పాటలకు రాగాల పేర్లు కొన్ని వెబ్సైట్లలో ఉన్నాయి. ఎటొచ్చీ, వీటిలో కొన్ని తప్పులున్నాయి. సినిమా పాటల్లో రాగాలకు నిర్దుష్టమైన స్వరూపం ఉండడం అరుదైన విషయం. స్థూలంగా ఏ రాగం ఎలా ఉంటుందో తెలుసుకోవడానికి కొన్ని సినిమాపాటలు ఉపయోగపడతాయి.</div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-84206858036076908372013-04-15T14:45:00.001+05:302013-04-15T14:45:43.882+05:30Vandemataram – (Original Version) - Piano Keyboard Notes<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<pre></pre>
<pre><span style="color: red;">sa=s ri=r2 ga=g3 ma=m1 pa=p da=d2 ni=n3</span>
unless and otherwise specified.</pre>
<pre> </pre>
<pre> </pre>
<pre>vandemaataram vandemaataram
s r mp m p m p nS n S
sujalaam suphalaam
S R n2 dp p d m gr
malayaja sheetalaam
r p m m grg n s
sasya shyaamalaam maaataram
s r m p m p rn2 d p
vandemaataram
m p nS n S
shubhra jyotsna pulakita yaaminim
rm p n n n n S n S n S
pulla kusumita drumadala shoobhinim
n n n S n S S R n2d n2d n2 dpdp
suhaasinim sumadhura bhaashinim
r p m gr r n2d n2 pd m p
sukhadaam varadaam maataram
r m p n n n nS n S
vande mataram vande maataram
m p nSn S m p nS n S</pre>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com9tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-49864579639404173392013-04-12T20:10:00.000+05:302013-04-12T20:10:10.244+05:30సబ్బునీటి బుడగలు ఎక్కువసేపు ఉండాలంటే ఏం చేయాలి?<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<img align="right" class="imgborder" src="http://www.sakshi.com/newsimages/contentimages/06042013/MEEKU-TELUSA-65-4-13-57671.jpg" />
సన్నని గొట్టంతో గాల్లోకి మనం ఊదే సబ్బు నీటి బుడగలు పెద్దగా ఉండాలన్నా,
అవి ఎక్కవ సేపు పగలకుండా ఉండాలన్నా అందుకు మనం కొన్ని చిట్కాలు పాటించాల్సి
వుంటుంది.<br />
ముందుగా సబ్బుని కలిపేందుకు మనం శుద్ధమైన నీటిని వాడాల్సి
వుంటుంది. ఇందుకై ఓ ఐసుగడ్డని కరిగించగా వచ్చే నీటినిగాని, మెడికల్
షాపుల్లో దొరికే డిస్టిల్డ్ వాటర్నిగాని వాడితే మరీ మంచిది. <br />
<br />
ఈ
నీటిలో కొన్ని సబ్బు ముక్కల్ని గాని లేదా సర్ఫునిగాని వేసి బాగా
కలియబెట్టండి. సబ్బు ముక్కలు కరిగి చిక్కని ద్రావకం తయారయ్యాక అందులో
కొన్ని గ్లిసరిన్ చుక్కలను వేసి కలపండి. (ఇది కూడా మొడికల్ షాపుల్లో
దొరుకుతుంది) అంతే! ఇప్పుడీ ద్రావకంలో సన్నని గొట్టాన్ని ముంచి తీసి,
దీంట్లోకి గాలిని ఊదితే చక్కని బుడగలేకాక ఎక్కువసేపు పగలకుండా వుండే బుడగలు
గాల్లో తేలుతూ కన్పిస్తాయి!</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-75302622421438788772013-04-12T20:07:00.002+05:302013-04-12T20:07:42.490+05:30సూక్ష్మజీవులు... మహాగట్టివి!<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<img align="right" class="imgborder" src="http://www.sakshi.com/newsimages/contentimages/10042013/bacteria-copy9-4-13-16359.jpg" />ఆరోగ్యపరంగా
ఎన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకుంటున్నా, ఇప్పటికీ రకరకాల వ్యాధులు ప్రబలుతూనే
ఉన్నాయి. దీనికి కారణం పలురకాల వ్యాధులకు కారణమ య్యే సూక్ష్మజీవులు... మనం
వాడే మందులకు అలవాటుపడి మొండిగా తయారయ్యాయి! ప్రస్తుతం ప్రపంచవ్యాప్తంగా..
మలేరియా వంటి వ్యాధులు బాగా ప్రబలడానికి గత కొన్ని దశాబ్దాలుగా మానవసమాజం
వివిధ మందులను దుర్వినియోగం చేయడమేనని నిపుణులు అంటున్నారు. <br />
<br />
అవసరం లేకున్నా మందులను వాడటం, అవసరాన్ని మించి మందులను వాడటం, వాడాల్సిన
పద్ధతిలో వాడాల్సినన్ని రోజులు వాడకపోవడంతో పాటు కల్తీమందులు లేదా నాసిరకం
మందులు కూడా వివిధ సూక్ష్మజీవులు తిరిగి శక్తి పుంజుకోవడానికి
కారణమవుతున్నాయి. <br />
<br />
ప్రస్తుతం టీబీ వల్ల ప్రపంచంలో ఏటా 20
లక్షలమంది చనిపోతున్నారు. ప్రతి ఏటా కొత్తగా 30 నుంచి 50 కోట్ల మందికి
కొత్తగా మలేరియా వస్తోంది. ఈ వ్యాధికి గురైనవారిలో ఏడాదికి 27లక్షలమంది
చనిపోతున్నారు. ఇక ఫ్లూ జ్వరం వంటివ్యాధుల బారిన పడే వారి సంఖ్య లెక్కలేదు.
ఇలాంటి వాటన్నింటికీ వ్యాధికారక సూక్ష్మజీవుల మందులను వాడే విషయంలో మనందరం
చాలా జాగ్రత్తగా వ్యవహరించాలి.</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-10542876560914661672013-04-12T20:03:00.000+05:302013-04-12T20:03:22.050+05:30 Rani Tu Mein Raja - Son of Sardar (2012) NOTATIONS<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<h3 class="post-title entry-title">
<br /></h3>
<div class="post-header">
<div class="post-header-line-1" style="color: #444444; font-family: Verdana,Arial,Helvetica,sans-serif; font-size: 11px; margin-bottom: 15px;">
<div style="color: #888888; font-style: italic; margin: 5px;">
<span class="post-timestamp">
</span>
</div>
<span class="post-author vcard">
</span>
</div>
</div>
<div style="float: left; margin: 10px 0 5px 0; padding: 0; width: 100%;">
</div>
Song : <strong>Rani Tu Mein Raja <img align="right" alt="Son of sardar 2012" border="0" height="189" src="http://lh4.ggpht.com/-x4_qGvfIKv0/UTsh49k17FI/AAAAAAAAJFI/SeSHkzg8vUE/Son%252520of%252520sardar%2525202012%25255B3%25255D.jpg?imgmax=800" style="background-image: none; border-bottom: 0px; border-left: 0px; border-right: 0px; border-top: 0px; display: inline; float: right; padding-left: 0px; padding-right: 0px; padding-top: 0px;" title="Son of sardar 2012" width="242" /> </strong>Movie ; Son of Sardar (2012) <br />Music : Himesh Reshammiya <br />Singers : Mika Singh, Bhanvya Pandit, Yo Yo Honey Singh<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
D+D+D+ D+ D#+F+D#+D+ {-G-A#D}<br />
D+D+D+ D+ C+A#AG<br />
Tu Meri Rani, Main Hoon Tera Raja<br />
-A# -A-A -G-G -F# -F# -F#-F# -G-G<br />
Aaja Meri Baahon Mein Aaja<br />
-A#-A# -A-G -F#-F# -G -G-G<br />
Haan Kar De Mujhko, Main Tere<br />
-A# -A -G -F#-F#-F# -F# -G-G<br />
Ghar Le Aaunga, Band Baaja<br />
-A# -A –G-A-A C+-A# -A-G<br />
Milan Se Ambar Aaaj Racha Ja<br />
C+F+ D+ D+D+ C+D+ D#+ D+<br />
Dil Ke Sheesh Mehal Mein Aaja<br />
C+ F+ D#+D+ C+C+ D+ D#+D+<br />
Bin Pheron Ke Viah Racha Ja<br />
C+ F+D#+ D+ C+D+ D#+ D+<br />
Rani Tu Main Raja<br />
GG A A# A#A#AG<br />
GGG A A#A# AG<br />
Rani Tu Main Raja<br />
GG A A# A#A#AG<br />
GGG A A#A# AG<br />
Tujhe Dekhun Jab Jab Mera Jiya Dhadke<br />
A#A# AA# A#A# AA AG FF FFG<br />
Kabhi Aag Lag Jaaye, Kabhi Shola Bhadke<br />
GG A#A# AA GG GG FF FFG<br />
Bin Bhadra Ke Jaise Bijli Kadke<br />
A# A#A A GG FF FFG Rani Tu Main Raja<br />
GG A A# A#A#AG<br />
GGG A A#A# AG<br />
Rani Tu Main Raja<br />
GG A A# A#A#AG<br />
GGG A A#A# AG<br />
D+D+D+ D+ D#+F+D#+D+ {-G-A#D}<br />
D+D+D+ D+ C+A#AG<br />
O Meri Madhubala, Tujhko Bin Varmala<br />
D DC A#A#CD DDC A# A#A#CD<br />
London Ghumaunga, Ghumaunga Patiala<br />
DC A#CCD DFFD# DDCD<br />
Ooh La La, Ooh La La<br />
D C A# C C D<br />
Tu Chaabi Main Taala<br />
D C A# A# C D<br />
Aaja Ab Aa Bhi Ja, Hai Mood Bana Dilwala<br />
DC A# C C D D FF D#D# DCD<br />
D+D+D+ D+ D#+F+D#+D+ {-G-A#D}<br />
D+D+D+ D+ C+A#AG</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-78355118898878851942013-03-21T22:40:00.007+05:302013-03-21T22:40:29.250+05:30 1000W Mosfet Power Inverter<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">This
1000W Mosfet Power Inverter motivation provide a very unwavering
“settle Wave” Output Voltage. Frequency of process is indomitable by a
pot and is normally fix to 60 Hz. Various “rotten the shelf”
transformers can be there used. or else Custom wind your own on behalf
of top results.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><span style="font-size: small;"><span style="color: black;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-kX3aYq9eiVc/T4b8jcJesWI/AAAAAAAABBY/DRta7dcfPHM/s1600/High+Power+Mosfet+Inverter.png" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img alt="1000W Mosfet Power Inverter " border="0" height="167" src="http://4.bp.blogspot.com/-kX3aYq9eiVc/T4b8jcJesWI/AAAAAAAABBY/DRta7dcfPHM/s400/High+Power+Mosfet+Inverter.png" title="1000W Mosfet Power Inverter " width="400" /></a></span></span></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><span style="font-size: small;">1000W Mosfet Power Inverter </span></td></tr>
</tbody></table>
<div class="" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Further
MosFets can be paralleled for senior power. It is recommended to
encompass a “Fuse” appearing in the Power Line and to continually have a
“Load connected”, while power is being useful. The Fuse must be
situated rated by the side of 32 volts and must be aproximately 10 Amps
for each 100 watts of output. The Power leads be required to be extreme
sufficient wire to control this prohibitive Current take! appropriate
ardor Sinks ought to be used on the RFP50N06 Fets. These Fets are rated
on 50 Amps and 60 Volts. Other types of Mosfets can survive substituted
if you desire.</span></div>
<div class="" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div class="" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">here
ARE Limitations! I get had numerous desires in favor of an Inverter for
1000 watts and Even supplementary. regretful I Don’t feel this is
sound. by 1000 Watts and operating from a 12 Volt Source, the Input
Current wish befall close to 100 AMPS. with the intention of would
Require a HUGH Size of a Primary Wire.</span></div>
<span style="font-size: small;"><br /></span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-65993739560877865922013-03-11T11:35:00.000+05:302013-03-11T11:35:05.716+05:30RMSA<img alt="" src="http://siteimages.wapsite.me/arrows/a6.gif" /><strong><a href="http://www.chittoorbadi.in/rmsa/School%20Improvement%20Plan%28SIP%29%20Format.doc" target="_window"><span style="color: black; font-family: arial; font-size: x-small;"><strong>RMSA- SCHOOL IMPROVEMENT PLAN (SIP) FORMAT(DOWNLOAD) </strong></span></a><img alt="" src="http://siteimages.wapsite.me/new/new10.gif" /><br />
<img alt="" src="http://siteimages.wapsite.me/arrows/a6.gif" /></strong><strong><a href="http://www.chittoorbadi.in/rmsa/rmsa-sip.doc" target="_window"><span style="color: blue; font-family: arial; font-size: x-small;"><strong>RMSA- SCHOOL IMPROVEMENT PROGRAMME::MODEL PLAN::(DOWNLOAD & EDIT AS PER UR SCHOOL DATA)</strong></span></a><img alt="" src="http://siteimages.wapsite.me/new/new10.gif" /></strong>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-14067400859211483592013-03-06T19:16:00.003+05:302013-03-11T11:06:10.042+05:30Identifying Electronic Components<div style="text-align: justify;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-IwQKvrC5B0o/UT1szYPLQPI/AAAAAAAABHo/7VJNvCTHw2U/s1600/%255BUNSET%255D" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-IwQKvrC5B0o/UT1szYPLQPI/AAAAAAAABHo/7VJNvCTHw2U/s1600/%255BUNSET%255D" height="304" width="320" /></a></div>
<span style="font-size: small;"> How-to
identify and locate information for electronics components you can
recycle from discarded gadgets. Brandon gives us example pictures and
descriptions for most types of electronics components to help you stock
up your home electronics lab. This is a must read for new electronics
hobbyist.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"> The focus will be on common reusable through-hole components hobbyists will be most likely to scrounge and re-use.
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"> <span style="font-size: small;"></span>Obviously, this is by no means a complete list, there are way to many
different electronic components to put into a quick guide, but maybe
this will give you some ideas to narrow down your search on an elusive
component.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-rFSDUTLuT34/UTc_47_2TtI/AAAAAAAABGE/g9X-oWBltPY/s1600/resistors.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-rFSDUTLuT34/UTc_47_2TtI/AAAAAAAABGE/g9X-oWBltPY/s1600/resistors.jpg" height="106" width="320" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Resistors are one of the most used components in a circuit. Most are
color coded, but some have their value in Ohms and their tolerance
printed on them. To identify values, you can check out the Electronic
Assistant software found in the Free Electronics Hobby Software article
here on uC Hobby, or find one of the many online tools. A multimeter that can check resistance can
also be helpful, providing the resistor is already removed from the
board (measuring it while still soldered in can give inaccurate results,
due to connections with the rest of the circuit). They are typically
marked with an “R” on a circuit board.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-qKS6ZCiK-vE/UTdCO4l9pFI/AAAAAAAABHI/f_SLKSmjHOU/s1600/potentiometers.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-qKS6ZCiK-vE/UTdCO4l9pFI/AAAAAAAABHI/f_SLKSmjHOU/s1600/potentiometers.jpg" height="115" width="320" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Potentiometers are variable resistors. They normally have their
value marked on them, normally marked with the maximum value in Ohms.
Smaller trimpots may use a 3-digit code where the first 2 digits are
significant, and the 3rd is the multiplier (basically the number of 0′s
after the first 2 digits). For example, code 104 = 10 followed by four
0′s = 100000 Ohms = 100K Ohms. They may also have a letter code on them
indicating the taper (which is how resistance changes in relation to how
far the potentiometer is turned). They are typically marked with an
“VR” on a circuit board.</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Capacitors are also very commonly used. A lot have their values
printed on them, some are marked with 3-digit codes, and a few are color
coded. The same resources listed above for resistors can also help you
identify capacitor values. They are typically marked with an “C” on a
circuit board.</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-ksRRJknIOiw/UTdCDY9ItiI/AAAAAAAABGw/y7QH0kKRefk/s1600/inductors2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-ksRRJknIOiw/UTdCDY9ItiI/AAAAAAAABGw/y7QH0kKRefk/s1600/inductors2.jpg" height="136" width="320" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Inductors, also called coils, can be a bit harder to figure out their
values. If they are color coded, the resources listed for resistors
can help, otherwise a good meter that can measure inductance will be
needed. They are typically marked with an “L” on a circuit board.</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-mcZig4daM_E/UTdBw-WeBDI/AAAAAAAABGo/Se4EN42XnAI/s1600/crystals_oscillators.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-mcZig4daM_E/UTdBw-WeBDI/AAAAAAAABGo/Se4EN42XnAI/s1600/crystals_oscillators.jpg" height="95" width="320" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Crystals and Oscillators are also fairly easy to identify by sight.
Most are clearly marked with their operating frequency printed on them.
They are typically marked with an “X” or a “Y” on a circuit board.</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-hPE-H9fR2O4/UTdCSEUfuzI/AAAAAAAABHQ/ckFZ5WLTbEw/s1600/relays.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-hPE-H9fR2O4/UTdCSEUfuzI/AAAAAAAABHQ/ckFZ5WLTbEw/s1600/relays.jpg" height="174" width="320" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Relays are typically enclosed in plastic, and many have their specs
printed on them. They are typically marked with an “K” on a circuit
board.</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-5cWpTgOstQM/UTc_Q1P-UrI/AAAAAAAABF8/zK5Drhs6O3M/s1600/transformers.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-5cWpTgOstQM/UTc_Q1P-UrI/AAAAAAAABF8/zK5Drhs6O3M/s1600/transformers.jpg" height="94" width="320" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Transformers are normally pretty easy to identify by sight, and many
have their specs printed on them. They are typically marked with an “T”
on a circuit board.</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-g9O7gaI5OAM/UTdBforttNI/AAAAAAAABGY/HoRQmx3MTkk/s1600/batteries.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-g9O7gaI5OAM/UTdBforttNI/AAAAAAAABGY/HoRQmx3MTkk/s1600/batteries.jpg" height="130" width="320" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Batteries are also pretty easy to identify, and are well marked with their specs.</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Fuses can be easy to identify, and typically have their voltage and amperage rating marked on them.</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Semiconductors, such as Diodes (typically marked with an “D” on a circuit board).</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Transistors (typically marked with an “Q” on a circuit board),</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-1HMnJ5gETNo/UTdBjsh2jbI/AAAAAAAABGg/1P0zFGChYVU/s1600/bridgerectifiers.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-1HMnJ5gETNo/UTdBjsh2jbI/AAAAAAAABGg/1P0zFGChYVU/s1600/bridgerectifiers.jpg" height="107" width="320" /></a></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Bridge Rectifiers (typically marked with an “BR” on a circuit board)</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<span style="font-size: small;">
</span>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Integrated Circuits (typically marked with an “U” or “IC” on a
circuit board), can take a little more work to figure out what they are.
Many different types can use the same packaging, so they all can’t be
identified by just their looks. In most cases the information you need
is found in the device’s datasheet. The datasheet is a document
containing the specs on the device and many will include example
circuits, links to app notes, and other valuable information. They are
typically in a .PDF format. If you have never used a PDF file before,
you will need a PDF reader to open it. A couple of free ones can be
found below.</span></div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-68410260743245128092013-02-26T20:46:00.002+05:302013-02-26T20:46:31.769+05:30చక్రవాకం, మలయమారుతం, కళావతి<span style="color: red;"><span style="font-size: large;">చక్రవాకం, మలయమారుతం, కళావతి రాగాల ఆధారంగా ఉన్న కొన్ని పాటలు</span></span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><br />
<span style="color: blue;"><span style="font-size: small;">చక్రవాకం</span></span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">1. ఏడు కొండలవాడ వెంకటా రమణా… (పెళ్ళిచేసి చూడు)<br />
2. విధివంచితులై విభవము వీడి… (పాండవ వనవాసం)<br />
3. చీకటిలో కారుచీకటిలో… (మనుషులు మారాలి)<br />
4. రాధకు నీవేర ప్రాణం… (తులాభారం)<br />
5. వీణలోనా తీగలోనా… (చక్రవాకం)<br />
6. జగమే రామమయం… (కధానాయకి మొల్ల)<br />
7. నీ కొండకు నీవే రప్పించుకో… (ఘంటసాల ప్రైవేట్ రికార్డ్)<br />
8. పిబరే రామరసం… (బాలమురళి ప్రవేట్ రికార్డ్)<br />
9. పిలిచే వారుంటే … (కల్యాణ మండపం)<br />
10. స్వరములు ఏడైన… (రాగమాలికలోని ఒకచరణం)<br />
11. పూఛొన కైసె మైనె రైన్బితాయె… (మేరీ సూరత్ తేరీ ఆంఖే)</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="color: blue;"><span style="font-size: small;">మలయమారుతం</span></span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">12. ఓ మలయ పవనమా… (మానవతి)<br />
13. కొండగాలి తిరిగింది… (ఉయ్యాల జంపాల)<br />
14. మనసా ఎటులోర్తునే… (త్యాగరాజ కృతి)<br />
15. మేలుకో శ్రీరంగా… (విప్రనారాయణ రాగమాలికలోని ఒక చరణం)</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><br />
<span style="color: blue;"><span style="font-size: small;">కళావతి</span></span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">16. కరుణామయా దేవా… (భక్త తుకారాం)<br />
17. మా ఇలవేలుపు నీవేనయ్యా… (మా వదిన)<br />
18. తోటలోకి రాకురా తుంటరి తుమ్మెదా… (బుద్ధిమంతుడు)<br />
19. వెన్నెల రేయి ఎంతో చలీ చలీ… (ప్రేమించిచూడు)<br />
20. వసంతగాలికి… (కర్ణ?)</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">రాగం <span style="color: red;">“చక్రవాకం”, </span>కర్ణాటక సాంప్రదాయ సంగీతంలోని 16వ మేళకర్త.
హిందూస్తానీ సంగీతంలో “చక్రవాకం”రాగానికి దగ్గర రాగం “అహిర్ భైరవి”.
కరుణ, భక్తి రసాలను ఈ రాగాలు బాగా పోషిస్తాయి. ముఖ్యంగా, పైన చెప్పిన
సినిమా పాటలు పరిచయం ఉన్న వారికి ఈ విషయం అనుభవమే! “చక్రవాకం”, “అహిర్
భైరవి” రాగాల స్వర స్థానాల గురించి, “మలయ మారుతం”, “కళావతి” రాగాల
స్వరస్థానాలు చర్చించినపుడు తెలుసుకుందాం!</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="color: red;">“మలయ మారుతం” </span>కర్ణాటక సాంప్రదాయ సంగీతంలోని 16వ మేళ కర్త అయిన
“చక్రవాకం” రాగం యొక్క జన్యం. హిందుస్తానీ పద్ధతిలో “మలయ మారుతం” అన్న
పేరుగల రాగం కానీ, “మలయ మారుతం” రాగాన్ని పోలిన రాగం కానీ లేవు. ఐతే,
ముఖ్యంగా వాయిద్యకారులు గత 50, 60 సంవత్సరాలుగా, “మలయ మారుతం” రాగాన్ని
యధాతధంగా హిందూస్తానీ పద్ధతిలోకి ప్రవేశపెట్టారు. “మలయ మారుతం” ఉదయాన్నే
పాడుకొనే ఆహ్లాదకరమైన రాగం. కర్ణాటక సాంప్రదాయ సంగీతంలోని “మనసా
ఎటులోర్తునే..” అన్న చాలా ప్రసిద్ధ త్యాగరాజ కృతి, స్వరపరచబడింది “మలయ
మారుతం” రాగంలోనే!కరుణ రసాన్ని ఎంతో చక్కగా పోషించే “మలయ మారుతం” రాగం మనో
ధర్మ సంగీత అంశాలైన రాగాలాపన, స్వరకల్పన లకు ప్రసిద్ధమైంది.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">“<span style="color: red;">కళావతి</span>” రాగం హిందూస్తానీ సాంప్రదాయానికి సంబంధించింది. కర్ణాటక
సాంప్రదాయ సంగీతంలో “కళావతి” అన్న రాగం ఉన్నా, ఈ రెంటికీ పోలికలు లేవు. పైన
చెప్పుకున్న 16వ మేళకర్త “చక్రవాకం” యొక్క జన్య రాగం అయిన “వలజి” అన్న
రాగం హిందూస్తానీ సంగీతంలోని “కళావతి”ని కొంతవరకు పోలి ఉంటుంది. ఈ రెంటికీ
స్వరస్థానాలు ఒకటే. అయితే, ఈ రెండు రాగాలు ఒకదానికొకటి దగ్గరగా ఉంటాయని
చెప్పలేము. “కళావతి” రాగాన్ని అర్ధరాత్రికి ముందు సమయంలో పాడతారు. పైన
ఇచ్చిన కొన్ని సినిమా పాటలలో, ఈ రాగాన్ని అందుకనే వాడారు. ఉదాహరణకు,
“వెన్నెల రేయి ఎంతో చలీ చలీ…”, “వసంత గాలికి వలపులు రేగ…” వంటి పాటల్లో,
సాహిత్యానికి తగ్గట్టే “కళావతి” రాగం వాడారు.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">స్వరస్థానాలు పరిచయం</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">“చక్రవాకం” సంపూర్ణ రాగం. ఆరోహణలోనూ అవరోహణలోనూ ఏడు స్వరాలు ఉపయోగించే
రాగం. కీబోర్డ్ మీద పలికిస్తే, స్వర స్థానాలు ఈ విధంగా ఉంటాయి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">స రి1 X X గ2 మ1 X ప X ద2 ని1 X స</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">ఆరోహణ సరిగమపదనిసా<br />
అవరోహణ సానిదపమగరిస</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">X అన్న చోట ఉన్న స్వరాలను వాడరు.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">హిందూస్తానీ సంగీతంలోని “అహిర్ భైరవి” రాగం, మన “చక్రవాకం” రాగాన్ని
పోలి ఉంటుంది. అరోహణ అవరోహణ స్వరాలు కూడా “చక్రవాకం” రాగం లాగే ఉంటాయి.
ఐతే, రాగం యొక్క ఆలాపనలోనూ, రాగానికి ఇచ్చే ట్రీట్మెంట్ లోనూ కర్ణాటక
హిందూస్తానీ సంగీతాల్లో ఉన్న తేడా ఎలా ఉంటుందో, “చక్రవాకం”, “అహిర్
భైరవి” రాగాల్లో స్పష్టంగా కనపడుతుంది.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">“మలయ మారుతం” షౌడవ రాగం. ఆరోహణ అవరోహణ, రెంటిలోనూ ఆరు స్వరాలు మాత్రమే
ఉంటాయి. “చక్రవాకం” రాగంలోని మధ్యమ స్వరాన్ని (”మ”) పూర్తిగా వదిలేస్తే,
అది “మలయ మారుతం” అవుతుంది. కీబోర్డ్ మీద స్వర స్థానాలు ఇలా ఉంటాయి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">స రి1 X X గ2 X X ప X ద2 ని1 X స</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">ఆరోహణ సరిగపదనిసా<br />
అవరోహణ సానిదపగరిస</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">X అన్న చోట ఉన్న స్వరాలను వాడరు.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">“గ, ని” స్వరాలను “ఛాయా స్వరాలు” అంటారు. రాగ లక్షణాన్ని
చూపిస్తున్నప్పుడు, “ధ” స్వరం మీద ఎక్కువగా ఆపుతూ ఉంటారు. ఇంతకు ముందు
చెప్పుకున్నట్టు, “మలయ మారుతం” రాగాన్ని పోలిన హిందూస్తానీ రాగం లేదు.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">“కళావతి” ఔడవ రాగం. ఆరోహణ అవరోహణ, రెంటిలోనూ ఐదు స్వరాలు మాత్రమే
ఉంటాయి. “మలయ మారుతం” రాగంలోని రిషభం స్వరాన్ని (”రి”) పూర్తిగా వదిలేస్తే,
అది “కళావతి” రాగం అవుతుంది. కీబోర్డ్ మీద స్వర స్థానాలు ఇలా ఉంటాయి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">స X X X గ2 X X ప X ద2 ని1 X స</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">ఆరోహణ సగపదనిసా<br />
అవరోహణ సానిదపగస</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">X అన్న చోట ఉన్న స్వరాలను వాడరు.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">“మలయ మారుతం” రాగంలోని రిషభాన్ని తియ్యటం వల్ల ఐదు స్వరాలే ఉన్నా, ఈ
రాగానికి తనదైన ఒక ప్రత్యేకత ఉంది. లలిత సంగీతంలో “కళావతి” రాగాన్ని వాడటం
గత 50, 60 సంవత్సరాలుగా జరుగుతోంది.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">సినిమా పాటల్లోకి దూకే ముందు, ఈ మూడు రాగాలకి ఉన్న సంబంధాలని చూద్దాం!
స్వరస్థానాల దృష్య్టా చెప్పాలంటే, “మలయమారుతం” రాగం “చక్రవాకం” రాగంలో ఒక
భాగం. అలాగే, “కళావతి” రాగం “మలయ మారుతం” రాగంలో ఒక భాగం అనుకోవచ్చు.
అక్కడితో ఈ పోలికలు, సంబంధాలు పూర్తి అయినట్లే! రాగ లక్షణం దృష్య్టా, ఈ
మూడు రాగాలకి దేని గొప్పతనం, ప్రత్యేకత దానికే ఉన్నాయి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="background-color: red;"><span style="color: orange;">సినిమా పాటలు</span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">“చక్రవాకం” రాగానికి సినిమా పాటల్లో ఒక మంచి ఉదాహరణ “పెళ్ళిచేసి చూడు”
సినిమాలోని “ఏడుకొండలవాడ వెంకటా రమణా..” అన్న పాట. జంపె తాళంలో నడిచే ఈ పాట
కంపోజ్ చెయ్యటంలో ఘంటసాల, పాడటం లో శ్రీమతి లీల చూపించిన విద్వత్తు
వాళ్ళు సినీ సంగీతంలో ఎలా ఉన్నత స్థానాల్ని సంపాదించుకున్నారో
నిరూపిస్తాయి. పైన చెప్పిన ఇతర సినిమా పాటల్లో ఎక్కువగా”అహిర్ భైరవి”
రాగం ఛాయలు కనిపిస్తాయి. ఉదాహరణకి, “రాధకు నీవేర ప్రాణం…” అన్న పాప్యులర్
పాటలో, శ్రీమతి సుశీల పాట ముందు ఆలాపన ద్వారా “అహిర్ భైరవి” ఛాయలు మనకి
చూపించారు. అలాగే “తేరీ సూరత్ మేరీ ఆంఖే” అన్న హిందీ సినిమాలో “పూఛోన
కైసే మైనే…” అన్న పాట సినిమాలో రెండు, మూడు చోట్ల కరుణ రసాన్ని పోషిస్తూ
వినిపిస్తుంది. ఉత్సాహం ఉన్న వాళ్ళు, ఈ సినిమా మళ్ళీ చూసినపుడు, మన్నాడే
పాడిన ఆలాపన, స్వరోచ్ఛారణ బాగా గుర్తు పెట్టుకో తగ్గవి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">ఇంకో ఉదాహరణ. “స్వరములు ఏడైనా రాగాలెన్నో….” అన్న శ్రీమతి సుశీల పాడిన
రాగమాలిక (పంతువరాళి, చక్రవాకం, హిందోళం, సింధుభైరవి) లో, “జననంలోనా కలదు
వేదనా, మరణంలోనా కలదు వేదనా” అని మొదలయ్యే చరణంలోని సాహిత్యానికి, సంగీతం
ఇచ్చింది “చక్రవాకం” రాగంలోనే!</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">“లలిత సంగీతంలో కూడా మలయమారుతం వంటి రాగాలను వాడచ్చు” అని ప్రముఖ
వాగ్గేయకారుడు శ్రీ బాలాంత్రపు రజనీకాంతరావు (”రజని”), “ఓ మలయ పవనమా…” అన్న
పాట ద్వారా “మానవతి” అన్న పాత సినిమాలో నిరూపిస్తే, “ఉయ్యాల జంపాల” సినిమా
ద్వారా, <span style="font-size: large;"><span style="color: white;"><span style="background-color: blue;">“కొండగాలి తిరిగింది…” </span></span></span>అన్న పాటని <span style="font-size: large;"><span style="color: red;">“మలయ మారుతం”</span></span> రాగంలో కంపోజ్
చేసి, ప్రతి తెలుగు వ్యక్తి నాలుకపైన పలికేట్లు చేసిన నేర్పు, గొప్పతనం,
స్వర్గీయ పెండ్యాల నాగేశ్వరరావు గారివి. ఇప్పుడు చెప్పుకున్న ఉదాహరణల్లో,
సాహిత్య పరంగా “మలయ పవనము”, “కొండగాలి” వంటి పదాలతో మొదలయ్యే పాటలకి “మలయ
మారుతం” రాగాన్ని వాడటం ఎంత సహజంగా ఉందో మీరు గమనించే ఉంటారు. పైన లిస్ట్
చూస్తే, “మలయ మారుతం” రాగం, తెలుగు సినిమా పాటల్లో తక్కువే అనిపిస్తుంది
అడపా, తడపా రాగమాలికల్లో ఈ రాగాన్ని వాడుకున్నా!</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">మాష్టర్ వేణు కంపోజ్చెయ్యగా, ప్రముఖ సినీ గాయకుడు శ్రీ పి. బి.
శ్రీనివాస్ , సుశీలతో కలిసి పాడిన యుగళ గీతం “వెన్నెల రేయి ఎంతో చలీ
చలీ..” పాట చాలా మందికి గుర్తుండే ఉంటుంది. ఈ పాటలో “కళావతి” రాగంలో
వాడకూడని “తీవ్ర రిషభం” వాడటం జరిగింది. సినిమా పాటల్లో ఇది మామూలే!
ముఖ్యంగా గుర్తు పెట్టుకోవల్సింది పి. బి. శ్రీనివాస్ “చూపులతోనే
మురిపించేవూ… మాటలతోనే మరపించేవూ…” అన్నప్పుడు ఈ పదాల చివర వచ్చే గమకాలు
అద్భుతంగా పాడటం. లలిత సంగీతంలో వచ్చే ఒకచిక్కు ఏమిటంటే, శాస్త్రీయ
సంగీతంలో అన్నట్టుగానే స్వరాలన్నీ పలకాలి, అంతే కాకుండా ఆ స్వరాలన్నిటిని
లలితంగా కూడా పాడాలి! శ్రీ శ్రీనివాస్ ఈ పాటలో అది స్పష్టంగా వినిపించారు.
ప్రముఖ సంగీత దర్శకుడు, శ్రీ కె.వి. మహాదేవన్ ట్యూన్ చేసిన “తోటలోకి
రాకురా తుంటరి తుమ్మెదా..” అన్న “బుద్ధిమంతుడు” సినిమాలోని పాట కూడా
“కళావతి” రాగంలో బాణీ కట్టిందే! కానీ, ఈ పాటలో “కోమల మధ్యమం”, “తీవ్ర
రిషభం” కూడా వాడారు. అందువల్ల పాటకు ఏమీ నష్టం కలగలా! ఒక రకంగా చూస్తే ఈ
పాటలో వాడిన రాగాన్ని “మిశ్ర కళావతి” అనొచ్చు.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">ప్రతి వ్యాసం చివర, ఆ వ్యాసంలో పరిచయం చెయ్యబడ్డ రాగంకి సంబంధించిన
సినిమా పాటల పూర్తి స్వరాలు ఇస్తున్నట్టే, ఈ వ్యాసంలో కూడా ఇస్తున్నాను.
<span style="background-color: yellow;"><span style="color: red;">“చక్రవాకం” కోసం “ఏడుకొండలవాడ వెంకటా రమణా…”, “మలయ మారుతం” కోసం “కొండగాలి
తిరిగింది…”, “కళావతి” కోసం “వసంతగాలికి” </span></span>అన్న పాటల స్వరాలు ఇస్తున్నాను.
స్వరాలను అర్ధం చేసుకోటానికి కొత్తగా ప్రయత్నించే వారు, ఈ పాటలు ఒరిజినల్
రికార్డ్ మళ్ళీ వింటే, ఈ స్వరాలు కొంచెం తేలికగా అర్ధమవుతాయి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">
</span></div>
<br />
<span style="font-size: large;"><span style="background-color: lime;">“ఏడుకొండలవాడ …” స్వరాలు</span></span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">Opening సా, రిగమ, సా, నిదని, సా, రిగమ, పా, దనిస, దా,<br />
దని, సరిగ, సా, నిసనిప, దానిసా, దనిదమ, పాదానీ<br />
పదనీ, దపమగరీ, గామా, పా, గరిసా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">ఏడుకొండలవాడ వెంకటారమణా<br />
సద్దుసేయక నీవు నిదురపోవయ్యా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">గమపా, రిగమారి, సా, రిగపమా</span><br />
<br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">మొదటి చరణం</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">పాలసంద్రపుటలలు పట్టెమంచముగా<br />
పున్నమి వెన్నెలలు పూలపానుపుగా<br />
కనులనొలికే వలపు పన్నీటి జల్లుగా<br />
అన్ని అమరించె నీ అలిమేలుమంగా… “ఏడు కొండలవాడ”</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">గమపా, రిగమారి, సా, రిగమ, పా, దనిస, దా<br />
దని, సరిగ, సా, నిసనిప, దానిసా, దనిదమ, పాదానీ<br />
పదనీ, దపమగరీ, గామా, పా, గరిసా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><br />
<span style="font-size: small;">రెండవ చరణం</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">నాపాలి దైవమని నమ్ముకున్నానయ్య<br />
నా భాగ్యదేవతా నను మరువకయ్యా<br />
బీబి నాంచారమ్మ పొంచి ఉన్నాదయ్య<br />
చాటు చేసుకు ఎటులో చెంతజేరెదనయ్య… “ఏడు కొండలవాడ”</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><br />
<br />
<span style="font-size: large;"><span style="color: white;"><span style="background-color: blue;">“కొండగాలి తిరిగింది …” స్వరాలు</span></span></span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">కొండగాలి తిరిగిందీ…. సాని ద పదపదసా<br />
కొండగాలి తిరిగింది గుండె ఊసులాడింది<br />
గోదావరి వరదలాగా కోరిక చెలరేగింది ఆ … పదగరిసా ..<br />
సారిగపా..</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">పాదానీసా రిగరిగరిగరిసా రిగరిగరిగరిసా … పా<br />
నినిని సనిద దదద నిదప పదనీ దనిసా సానిదపా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">పుట్టమీద పాలపిట్ట పొంగిపోయి కులికింది<br />
గట్టుమీద కన్నెలేడి గంతులేసి ఆడింది</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">నినినిససా రిసరిససా నినినిససా రిసరిససా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">పట్టపగలు సిరివెన్నెల భరత నాట్య మాడింది<br />
పట్టరాని లేత వలపు పరవశించి పాడింది… “కొండగాలి తిరిగింది”</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">పాదానీసా రిగరిగరిగరిసా రిగరిగరిగరిసా … పా<br />
నినిని సనిద దదద నిదప పదనీ దనిసా సానిదపా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">మొగలిపూల వాసనతో జగతి మురిసి పోయిందీ….<br />
నాగమల్లి పూలతో నల్లని జడ నవ్వింది</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">నినినిససా రిసరిససా నినినిససా రిసరిససా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">పడుచుదనం అందానికి తాంబూల మిచ్చిందీ…..<br />
ప్రాప్తమున్న తీరానికి పడవ సాగిపోయింది… “కొండగాలి తిరిగింది”</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><br />
<span style="font-size: small;"> <span style="font-size: large;"><span style="color: red;">“వసంత గాలికి …” స్వరాలు</span></span></span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">Opening ఆలాపన …<br />
Flute: పసా.. నిసనిసనిసద దనిదనిదనిదప పదపదపదపగ<br />
నిసదపగరిస<br />
Guitar: గా.. పా.. దా..</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">వసంతగాలికి వలపులు రేగ వరించు బాలిక మయూరి కాగా<br />
తనువు మనసు ఊగితూగి ఒక మైకం కలిగేనులే… ఈ మహిమ నీదేనులే<br />
ప్రేమతీరు ఇంతేనులే, ఈ మహిమ నీదేనులే</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">Guitar: సని దప గరి నిని సా<br />
Accordian: దగప దసనిదా దగపదనీ నిదపా నిదపా<br />
Flute: పా.. దా.. ని.. రిగా పా రి సా ససారీస నినీదాద దదానీని<br />
పాపా<br />
Voilin: సా నిదప దపగరిసా<br />
Guitar: గపదా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">రవంత సోకిన చల్లని గాలికి (పదపగరిస) మరింత సోలిన<br />
వసంతుడనగా<br />
తనువు మనసు, ఊగి తూగి ఈ లోకం మారేనులే… ఈ మహిమ నీదేనులే<br />
ఆహా.. భలే హాయిలే… ఈ మహిమ నీదేనులే “వసంత గాలికి”</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">Guitar: సని దప గరి నిని సా<br />
Accordian: దగప దసనిదా దగపదనీ నిదపా నిదపా<br />
Flute: పా.. దా.. ని.. రిగా పా రి సా ససారీస నినీదాద దదానీని<br />
పాపా<br />
Voilin: సా నిదప దపగరిసా<br />
Guitar: గపదా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">విలాస మాధురి, వెన్నెల కాగా<br />
విహార వీణలు విందులు కాగా<br />
ఏకాంతంలో నీవూ నేనే<br />
ఒక స్వర్గం కనిపించెలే<br />
ఈ మహిమ నీదేనులే.. ప్రేమ తీరు ఇంతేనులే .. ఈ మహిమ నీదేనులే<br />
“వసంత గాలికి”
</span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-44188672204387248952013-02-26T20:26:00.001+05:302013-02-26T20:27:31.000+05:30హిందోళ రాగం<div class="postentry" style="text-align: justify;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">(ఇంతకు ముందు వ్యాసాల్లో పరిచయం చేసిన మోహనం, అభేరి, సింధుభైరవి,
కల్యాణి రాగాల్లాగే, హిందోళం రాగం కూడా చాలా ప్రసిద్ధమైన రాగం. రాగలహరి
శీర్షికలో రాగాలను పరిచయం చేస్తున్నప్పుడు “ఏ రాగాలను పరిచయం చెయ్యాలి?”
అన్న ప్రశ్న సహజంగానే వచ్చింది. ఈ రాగాలను ఎన్నుకోటంలో రెండు నియమాలు
పాటించటం జరిగింది. మొదటిది జనసామాన్యానికి బాగా పరిచయమైన రాగం కావటం
ఒకటి. ఎన్నుకున్న రాగంలో వీలైనన్ని సినిమా పాటలు ఉండటం మరొకటి. ఇప్పటి
వరకు పరిచయం చెయ్యబడ్డ రాగాలు ఈ కోవకి చెందినవే! ఇప్పుడు పరిచయం
చెయ్యబోతున్న హిందోళం రాగం ఐదో రాగం. ఐదు స్వరాలున్న హిందోళం రాగం, ఐదో
రాగంగా పరిచయం చెయ్యడం కేవలం యాధృచ్ఛికమే!)</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: red;">హిందోళం రాగం ఆధారంగా ఉన్న కొన్ని పాటలు</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">1. సందేహించకుమమ్మా… (లవకుశ)<br />
2. కలనైనా నీ తలపే… (శాంతినివాసం)<br />
3. నారాయణా హరి నారాయణా… (చెంచులక్ష్మి)<br />
4. పగలే వెన్నెలా… (పూజాఫలం)<br />
5. నేనే రాధనోయీ… (అంతా మన మంచికే)<br />
6.పిలువకురా అలుగకురా… (సువర్ణ సుందరి)<br />
7. మోహనరూపా గోపాలా… (కృష్ణ ప్రేమ?)<br />
8. వీణ వేణువైన సరిగమ… (ఇంటింటి రామాయణం)<br />
9. చూడుమదే చెలియా … (విప్రనారాయణ)<br />
10. సామజవర గమనా… (శంకరాభరణం)<br />
11. రాజశేఖరా నీపై… (అనార్కలి)<br />
12. అందమె ఆనందం… (బ్రతుకు తెరువు)<br />
13. శ్రీకర కరుణాలవాల… (బొబ్బిలి యుద్ధం)<br />
14. రామ కధను వినరయ్యా… (లవకుశ)<br />
15. మనసే అందాల బృందావనం… (మంచి కుటుంబం)<br />
16. సాగర సంగమమే ప్రణయ… (సీతాకోక చిలుక)<br />
17. కొండలలో నెలకొన్న కోనేటి… (అన్నమాచార్యుని కీర్తన)<br />
18. ఓం నమశ్శివాయ… (సాగర సంగమం)<br />
19. ఆధాహై చంద్రమా… (నవ్రంగ్)<br />
20. భావోద్యానమునందు… (కరుణశ్రీ పద్యం ఘంటసాల)<br />
21. మన్ తడపత్… (బైజు బావరా)<br />
22. భజరే గోపాలం (సదాశివ బ్రహ్మేంద్ర కీర్తన)</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">పంచస్వర రాగాలలో హిందోళం చాలా రక్తి కట్టించే రాగం. సప్తస్వరాలలోని “ప”,
“రి” స్వరాలు హిందోళంలో లేవు!ఇంతకుముందు చెప్పుకున్న మోహనం రాగంలాగే,
హిందోళం కూడా ఐదు స్వరాలున్న జనరంజకమైన ప్రసిద్ధ రాగం. అన్నీ కోమల స్వరాలే
అవడం వల్ల, చాలా రుచిగా, తీయగా ఉండే రాగం. మనోధర్మ సంగీతం పాడటానికి
అనుకూలమైన రాగం హిందోళం. ఈ రాగం అన్నివేళలా పాడవచ్చు. కచ్చేరీలలో ఈ
రాగాన్ని ముఖ్యమైన రాగంగా తీసుకొని చాలాసేపు పాడవచ్చు. నిర్దిష్టమైన
రూపంకలిగిన హిందోళం రాగం కరుణ, భక్తి, శృంగార రసాలను పోషింపగలదు.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">8వ మేళకర్త అయిన హనుమత్తోడి జన్యరాగం హిందోళం. ఈ రాగంలో ప్రసిద్ధ రచనలు
సామజవర గమనా (త్యాగరాజు), మనసులోని మర్మము (త్యాగరాజు), నీరజాక్షి కామాక్షి
(ముత్తుస్వామి దీక్షితార్), భజరే గోపాలం (సదాశివ బ్రహ్మేంద్ర కీర్తన).</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: large;">స్వరస్థానాలు పరిచయం</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">ఇంతకు ముందు చెప్పినట్లు హిందోళం, ఔడవ రాగం. అంటే, ఆరోహణలోనూ అవరోహణలోనూ కూడా ఐదు స్వరాలే ఉంటాయి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">స X X గ1 X మ1 X X ద1 X ని1 X స</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">ఆరోహణ సగమదనిసా<br />
అవరోహణ సానిదమగస</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: red;"><span style="font-size: small;">హిందూస్తానీ సంగీతంలో…</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">హిందూస్తానీ సంగీతంలోని “మాల్కోన్స్” రాగం మన కర్ణాటక సంగీత
సాంప్రదాయంలోని హిందోళం రాగానికి సమానం. స్వరస్థానాల్లో హిందోళానికి,
మాల్కోన్స్కి తేడాలు ఏమీ లేవు. నిజానికి, ఈ రెండు రాగాల్లో ఒకటి
తెలిస్తే, రెండవ రాగాన్ని పోల్చుకోటం చాలా సులువు. మాల్కోన్స్ రాగం చాలా
ప్రాచుర్యం పొందిన పాత రాగం. అతి మధురంగా ఉండే రాగాల్లో ఈ రాగం
ముఖ్యమైనది. ఆరోహణ అవరోహణ స్వరాలు పైన చెప్పినట్లు కర్ణాటక పద్ధతిలో
ఉన్నట్టుగానే ఉంటాయి. మాల్కోన్స్ రాగం పకడ్ ఇలా ఉంటుంది.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">స మగ ధనిధమ గస</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">మాల్కోన్స్ రాగానికి వాది స్వరం “మ”, సంవాది స్వరం ” స”.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">హిందూస్తానీ సంగీతంలో ఆందోళన స్వరాలని కొన్ని ఉంటాయి. అంటే, ఈ స్వరాలు
పలుకుతున్నప్పుడు కాని, వాయిద్యాలపై పలికిస్తున్నపుడు కాని ఈ స్వర
స్థానాల్లో “కంపనం” ఎక్కువగా చేస్తారు. సైన్సు భాషలో చెప్పాలంటే, ఆందోళన
స్వరాల frequency కి అతిదగ్గరగా ఉండే ఇతర frequency లను కూడా పలకటం లేదా
పలికించటం జరుగుతుంది. ఈ frequncy మార్పులు మరీ ఎక్కువైతే, పక్క
స్వరంలోకి వెళ్ళిపోతాము. అలా కాకుండా, చాలా subtle గా ఉండేట్లుగా స్వరాన్ని
కంపించేట్లుగా చెయ్యాలి. ఈ ఆందోళన స్వరాలనే మన కర్ణాటక సాంప్రదాయ సంగీతంలో
“కంపిత” స్వరాలంటారు. మాల్కోన్స్లో గాని హిందోళంలో గాని “గ, ని, ధ”
స్వరాలను ఆందోళన లేదా కంపిత స్వరాలంటారు. స్వరం “మ” ఆందోళన / కంపిత స్వరం
కాదు. కంపించకుండా వదిలేసినపుడు, “మ” స్వరం ఠీవిగా ఉంటుంది. హిందోళం రాగంలా
కాకుండా, మాల్కోన్స్ను రాత్రి 9 గంటలనుంచి అర్ధరాత్రి దాకా పాడతారు.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">సినిమా పాటలు</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">హిందోళం లేక మాల్కోన్స్ రాగాల్లో సినిమా పాటలు బోలెడు వినిపిస్తాయి.
“లవకుశ” (1963) సినిమా రిలీజ్ అయిన సెంటర్స్ అన్నిట్లోనూ 100 రోజులు ఆడిన
మొదటి తెలుగు సినిమా అన్న విషయం సినిమా ప్రియులకు తెలిసిందే! ఈ సినిమా
విజయానికి ఒక కారణం ఈ సినిమాలోని అన్ని పాటలూ, పద్యాలూ జనాదరణ పొందటమే! ఈ
సినిమాలో హిందోళం రాగంలో ఘంటసాల కంపోజ్ చేసి పాడిన “సందేహించకుమమ్మా..”
అన్న పాట చెప్పుకోతగ్గది. శుద్ధ హిందోళంలో వినిపించకూడని “పంచమం”, “రిషభం”
స్వరాలను (ప, రి) ను చాలా గమ్మత్తుగా వాడుతూ, హిందోళం రాగం మూడ్
మార్చకుండా వాడుకున్న ఘంటసాలను మెచ్చుకుతీరాలి. ఇదే సినిమాలో “రామకధను
వినరయ్యా..” అన్నపాట కూడా హిందోళంలో స్వరపరచిందే.ఆ నాటి ప్రముఖ గాయకులైన
లీలసుశీల ల గొంతులను ఘంటసాల ఈ సినిమాలో ఉపయోగించినట్లు మరేసినిమాలోనూ ఏ
సంగీతదర్శకుడూ ఉపయోగించలేదు. అలాగే ఘంటసాల సంగీత దర్శకత్వం చేసిన “గుండమ్మ
కధ” సినిమాలో, ఎల్. విజయలక్ష్మి solo డాన్స్ చూపిస్తున్నప్పుడు నేపధ్య
సంగీతంలో నాదస్వరం ద్వారా వినిపించే సంగీతం హిందోళంలో ట్యూన్ చెయ్యబడ్డదే!
మనకి నాదస్వరంలాగే, ఉత్తర భారత దేశంలో చాలా పాప్యులర్ అయిన
బిస్మిల్లాఖాన్ “షెహనాయి”లో మాల్కోన్స్లో ఉన్న బాణీ చాలా మంది సంగీత
ప్రియులకు పరిచితమే!</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">సినిమా మాత్రమే కాకుండా పాటల ద్వారా కూడా పాప్యులర్ అయిన “శంకరాభరణం”
సినిమా చాలా మందికి గుర్తుండే ఉంటుంది. ఈ సినిమాలో “సామజవర గమన” అన్న పాట
హిందోళం రాగంలో కూర్చబడిందన్న విషయం సినిమాలోనే చెప్పబడింది. ఐతే, ఈ పాట
చివర్లో ఆలాపన పూర్తికాకుండానే పాటను ఆపేయటం జరుగుతుంది. “శుద్ధ హిందోళంలో
రిషభం ఎలా వచ్చింది?” అన్న ప్రశ్న వస్తుంది. సినిమా కధకోసం కావాలనే
హిందోళంలో అపస్వరమైన “రిషభం” స్వరం పాట చివరి ఆలాపనలో వాడబడటం నిజంగానే
జరిగిందన్న విషయం, ఈ రాగంతోటీ, స్వరాలతోటీ పరిచయమున్న పాఠకులకు తెలిసే
ఉంటుంది!</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">రహస్యం (1967) సినిమాలో ఘంటసాల సంగీత దర్శకత్వంలో రూపుదిద్దుకున్న
“గిరిజా కల్యాణం” అనే యక్షగానం చాలా పాప్యులర్ అయింది. ఇందులో అనేక రాగాలు
ఉపయోగించుకున్న ఘంటసాల (యక్షగాన రచయిత శ్రీ మల్లాది రామకృష్ణ శాస్త్రి
గారి సూచనమేరకు) “సామగ సాగమ” సాకారా (ఉమాబాల ధ్యాన నిష్ఠలో ఉన్న సదాశివుని
సేవించే విధం) అనే అక్షరాలకు హిందోళం రాగంలో అవే స్వరస్థానాలు ఇవ్వటం
గమనించతగ్గది.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">తెలుగు సినిమాలకి సంగీతం ఇచ్చిన కన్నడ సంగీత దర్శకుల్లో రాజన్నాగేంద్ర
జంట చెప్పుకోతగ్గది. “ఇంటింటి రామాయణం” అన్న సినిమా కోసం హిందోళంలో స్వరం
ఇచ్చిన “వీణ వేణువైన సరిగమ” అన్న పాట ఒక మంచి పాట. ఈ పాటలో శుద్ధ
హిందోళంలో వాడకూడని అంతర గాంధారం (తీవ్ర గాంధారం లేక గ2) వాడటం జరిగింది.
అంటే, హిందోళంలో ఉన్న గ1 కాక గ2 కూడా వాడారు. ఐతే, ఈ రెండు గాంధారాలు వాడటం
కొంత వింతగా ఉంటుంది. “వీణ (మామ) వేణు (గా2గ2) వైన (గా1గ1)” వంటి వాడకం
జరిగింది. “వేణు వైన” అన్నప్పుడు “వేణు” లోని గ2 స్వరం నుంచి “వైన”
అన్నపుడు వాడిన గ1 స్వరంలోకి glide అవుతుందన్నమాట. ఇలాంటి ప్రయోగాలు సంగీత
దర్శకులకి కొత్త కాదు కానీ, హిందోళం రాగం ప్రసక్తి వచ్చింది కాబట్టి ఈ
ఉదాహరణ సందర్భానికి తగ్గట్టే ఉంది.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">హిందీ సినిమాల్లో కూడా మాల్కోన్స్ చాలా ఎక్కువగా వాడారు. ఉదాహరణకి,
మహమ్మద్ రఫీ “బైజు బావరా” సినిమా కోసం పాడిన “మన్ తడపత్” అన్నది ఒక
గొప్ప పాట. ఈ పాట వింటూంటే, తెలుగు సినిమాలలో హిందోళంలో కంపోజ్ చేసిన
తెలుగు పాటలు చాలా గుర్తుకు వస్తాయి. ముఖ్యంగా ఈ పాటలో రఫీ గొంతు, పాట
ద్వారా పోషింపబడిన భక్తి రసం, అన్నిటికంటే ఎక్కువగా గుర్తు పట్టుకోవలసిన
నౌషాద్ సంగీత దర్శకత్వం మరపు రానివి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">సినిమా పాటల ప్రసక్తి వచ్చినపుడు, (ర)సాలూరు రాజేస్వరరావు పేరు
చెప్పకపోతే ఈ వ్యాసానికి సంపూర్ణత ఉండదు. అందుకనే, శ్రీ సాలూరు వారు “పూజా
ఫలం” సినిమాకి కంపోజ్ చేసిన అన్ని గొప్ప పాటలలో, హిందోళంలో బాణీ కట్టి,
శ్రీమతి ఎస్.జానకిచే పాడించిన ఈ క్రింది పాట స్వరాలతో ఈ వ్యాసం
ముగిస్తున్నాను. ఉత్సాహం ఉన్న వాళ్ళు, ఒక చరణానికి మరొక చరణానికి మధ్యలోనూ
చరణం మధ్యలోనూ వచ్చే స్వరాలు ప్రాక్టీస్ చెయ్యతగినవి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: red;">“పగలే వెన్నెలా …” స్వరాలు</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Opening ఆలాపన</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">పగలే వెన్నెలా జగమే ఊయలా<br />
కదిలే ఊహలకే కన్నులుంటే …</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Flute సానిదసా నిదమా నీదమనీ దమగా<br />
Piano సమమగస మదదదమ దనినినిద నీసా</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: blue;"><span style="font-size: small;">మొదటి చరణం</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">నింగిలోన చందమామ తొంగిచూచె (నీసాదనీ)<br />
నీటిలోన కలువభామ పొంగిపూచె<br />
ఈ అనురాగమే జీవన రాగమై (దనిసగ సమగమస)<br />
ఎదలో తేనెజల్లు కురిసిపోదా “పగలే వెన్నెలా…”</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Flute సానిదసా నిదమా నీదమనీ దమగా<br />
Piano సమగస మదదదమ దనినినిద నీసా</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: blue;"><span style="font-size: small;">రెండవ చరణం</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">కడలి పిలువ కన్నెవాగు పరుగు తీసె (నీసాదనీ)<br />
మురళి పాట విన్న నాగు శిరసునూపె<br />
నినిసస నినిసస దదనిని మమదదనిని దదనినిసా<br />
ఈ అనుబంధమే మధురానందమై (దనిసగ సమగమస)<br />
ఇలపై నందనాలు నిలిచిపోగా “పగలే వెన్నెలా…”</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">Flute సానిదసా నిదమా నీదమనీ దమగా<br />
Piano సమగస మదదదమ దనినినిద నీసా</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: blue;"><span style="font-size: small;">మూడవ చరణం</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">నీలి మబ్బు నీడ చూచి నెమలి ఆడె<br />
పూల ఋతువు సైగ చూసి పికము పాడె<br />
దనిసగసని దనిసగసని దనిసగసనిసా<br />
మనసే వీణగా ఝణఝణ మ్రోయగా<br />
బ్రతుకే పున్నమిగా విరిసి పోదా “పగలే వెన్నెలా…”
</span></div>
</div>
Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-9210804588238304837.post-9834367583057634652013-02-26T20:16:00.001+05:302013-02-26T20:16:44.718+05:30కల్యాణి రాగం <u><span style="font-size: large;"><span style="color: red;">కల్యాణి రాగం ఆధారంగా ఉన్న కొన్ని పాటలు</span></span></u><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">1. జగమే మారినది మధురముగా ఈ వేళ… (దేశద్రోహులు)<br />
2. తలనిండ పూదండ దాల్చిన రాణి… (ఘంటసాల ప్రైవేటు రికార్డ్)<br />
3. మనసున మల్లెల మాలలూగెనే… (మల్లీశ్వరి)<br />
4. మది శారదాదేవి మందిరమే… (జయభేరి)<br />
5. పెనుచీకటాయే లోకం… (మాంగల్య బలం)<br />
6.జోరుమీదున్నావు తుమ్మెదా … (శివరంజని)<br />
7. పాడనావాణి కల్యాణిగా… (మేఘ సందేశం)<br />
8. చల్లని వెన్నెలలో… (సంతానం)<br />
9. మనసులోని కోరికా తెలుసు నీకు ప్రేమికా… (భీష్మ)<br />
10. తోటలో నా రాజు తొంగి చూసెను నాడు… (ఏకవీర)<br />
11. శ్రీరామ నామాలు శతకోటి… (మీనా)<br />
12. పలుకరాదటే చిలుకా… (షావుకారు)<br />
13. మము బ్రోవమని చెప్పవే సీతమ్మతల్లి… (రామదాసు కీర్తన)<br />
14. జయ జయ జయ ప్రియభారత జనయిత్రి… (దేవులపల్లి దేశభక్తి<span style="font-size: small;"> </span>గీతం)<br />
15. పాలకడలిపై శేషతల్పమున పవళించేవా దేవా… (చెంచులక్ష్మి)<br />
16. కుడి ఎడమైతే పొరపాటు లేదోయ్.. (దేవదాసు)<br />
17. కిలకిల నవ్వులు చిలికిన … (చదువుకున్న అమ్మాయిలు)<br />
18. దొరకునా ఇటువంటి సేవ… (శంకరాభరణం)<br />
19. సలలిత రాగ సుధారస సారం… (నర్తనశాల)<br />
20. మనసు పాడింది సన్నాయి పాట… (పుణ్యవతి)<br />
21. రారా నా సామి రారా… (విప్రనారాయణ)<br />
22. పెళ్ళిచేసుకొని ఇల్లుచూసుకొని… (పెళ్ళిచేసి చూడు)<br />
23. పూవైవిరిసిన పున్నమి వేళ… (తిరుపతమ్మ కధ)<br />
24. రావే నా చెలియా… (మంచిమనసుకు మంచి రోజులు)<br />
25. విరిసే చల్లని వెన్నెలా… (లవకుశ)<br />
26. వెలుగు చూపవయ్యా మదిలో కలతా బాపవయ్యా… (వాగ్దానం)<br />
27. హాయి హాయిగా జాబిల్లి తొలి రేయి వెండి దారాలల్లి… (వెలుగు నీడలు)<br />
28. ఆకసమున చిరుమబ్బుల చాటున… (AIR Private Record)<br />
29. సరసాల జవరాలను… ( సీతారామ కల్యాణం)<br />
30. సా విరహే తవదీనా … (విప్రనారాయణ)<br />
31. హిమాద్రి సుతే… (కన్నడ సినిమా “హంస గీతె”)<br />
32. నల్లని వాడా నే గొల్లకన్నెనోయ్.. (రావు బాలసరస్వతి ప్రైవేట్పాట)<br />
33. సఖియా వివరింపవే … (నర్తన శాల)</span><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">కర్ణాటక సంగీతంలో మరొక ముఖ్యమైన రాగం కల్యాణి. కల్యాణి రాగం
శుభప్రదమైనది. కల్యాణ ప్రదమైనది. ఎంతమంది విద్వాంసులు ఈ రాగాన్ని పాడినా,
పాడినవారికి, విన్నవారికి ఎప్పటికప్పుడే నిత్య నూతనంగా ఉంటుంది. ఈ రాగం
ఆధారంగా జనించిన జన్యరాగాలు అనేకం ఉన్నాయి. హమీర్కల్యాణి, బేహాగ్,
అమృతవర్షిణి, హంసనాదం మొదలైనవి ముఖ్యమైనవి. కర్ణాటక సంగీతంలోని ఐదు
ముఖ్యమైన రాగాలైన కల్యాణి, తోడి, శంకరాభరణం, భైరవి, కాంభోజి రాగాల్లో
కనీసం ఒక్క రాగమైనా లేకుండా ఒక చిన్న కచేరీ కూడా ఉండదు. అలాంటి ఈ ఐదు
రాగాల్లో కూడా ముఖ్యమైన రాగం కల్యాణి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"></span>కల్యాణి రాగం 65వ మేళకర్త అయిన మేచకల్యాణి నుంచి జనించిన రాగం. మన
కర్ణాటక సంగీత సాంప్రదాయంలో ప్రసిద్ధమైన 72 మేళకర్తలు ఏర్పడటానికి ముందే
కల్యాణి రాగం ఉందని పండితుల అభిప్రాయం! 72 మేళకర్తల పద్ధతి ఏర్పడిన తరువాత,
ఈ పధకం ప్రకారం కల్యాణి రాగం, 65వ మేళకర్త అయిన “మేచకల్యాణి” జన్యం
అయింది.పూర్వ వాగ్గేయకారుల ప్రసిద్ధ రచనలు కల్యాణి రాగంలో చాలా ఉన్నాయి.
“నిధి చాలా సుఖమా..”, “ఏతావునరా…”, “నమ్మి వచ్చిన…”, అమ్మ రావమ్మ…”,
“వాసుదేవయని…”, “సుందరి నీ దివ్య రూపము…” వంటి త్యాగరాజ రచనలే కాక, “బిరాన
వరాలిచ్చి…”, “హిమాద్రిసుతే…” వంటి శ్యామ శాస్త్రి రచనలు కూడా
ప్రసిద్ధమైనవే!</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"> మనోధర్మ సంగీతంలో కల్యాణి రాగానికి ఒక ప్రముఖ స్థానం ఉంది. అవకాశం
వచ్చింది కాబట్టి మనోధర్మ సంగీతం గురించి రెండు మాటలు
చెప్పుకోవాలి.శాస్త్రీయ సంగీతం అభ్యాస సంగీతమనీ, మనోధర్మ సంగీతమనీ రెండు
విధాలు. ఇందులో మొదటిది గురుముఖంగా నేర్చుకొనే అలంకారాలూ, గీతాలూ, వర్ణాలూ,
కృతులు మొదలైనవి ఉంటే, రెండవ విధానమైన మనోధర్మ సంగీతంలో స్వరకల్పన,
రాగం, పల్లవి మొదలైనవి ఉదాహరణలుగా చెప్పవచ్చు.ఈ రెండు విధానాలైన
సంగీతాలలో కూడా పాండిత్యం సంపాదించినప్పుడే, సంగీతంలో సంపూర్ణతని
సాధించగలుగుతారని విద్వాంసుల అభిప్రాయం. మనలో చాలామందికి శాస్త్రీయ
సంగీతంలో పరిచయం, ప్రవేశం లేకపోయినా అంతో, ఇంతో సంగీతం మనకి తెలియటానికి
కారణం, మనకి తెలియకుండానే మనం మనోధర్మ సంగీతం అభ్యసించడమే! తేలిక మాటల్లో
చెప్పాలంటే, సంవత్సరాల తరబడి సంగీతాన్ని విని, విని వినికిడి అనుభవంతోనే
రాగాలు పాడగలిగిన వాళ్ళు మనోధర్మ సంగీత పద్ధతిని పాటిస్తున్నారన్నమాట.
సుప్రసిద్ధ సంగీత విద్వాంసుడు పద్మభూషన్డా. శ్రీపాద పినాకపాణి గారు
మనోధర్మ సంగీతం గురించి చెప్పిన ఈ క్రింది మాటలు ఈసందర్భంలో గుర్తుకు
తెచ్చుకోవడం అవసరం.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">” తమిళనాడులో, గురువు వద్ద సంగీతం అభ్యసించకపోయినా, సంవత్సరాలపాటు
రాగాలాపన విని, వినికిడి అనుభవంతోనే రాగాలు పాడగలిగిన వ్యక్తులు చాలామంది
ఉన్నారు. ఆంధ్రదేశంలో శాస్త్రీయ సంగీతం అంత ధారాళంగా వినబడడానికి మనం
నోచుకోలేదు. అందుచేతనే సంగీతం యధావిధిగా నేర్చిన విద్యార్ధులకు కూడా రాగం
పాడే శక్తి రావడంలేదు. గురువే రాగం పాడుతూ విద్యార్ధిచేత పాడిస్తూ
నేర్పాలి. నొటేషను వ్రాసి, చదువనేర్చిన విద్యార్ధికి ప్రసిద్ధరాగాలలో తరచూ
వినబడే సంగతులను స్వరపరచి వ్రాసిచ్చి, వాటిని కంఠోపాఠంగా వచ్చేవరకూ చెప్పి,
పాడించాలి. విద్వాంసులు పాడే రాగాలాపనలను నిరంతరం వింటూ ఉండడం అన్నిటికంటే
ఎక్కువ అవసరం. స్వరకల్పన పాడుతూ పాడించినట్లే, రాగం కూడా గురువు నేర్పాలి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">ప్రతివిద్యార్ధికీ, “మనోధర్మ సంగీతం”, అభ్యాస సంగీతం లాగే పాఠం చెప్పి
నేర్పించాలి. అలా చెప్పగా విద్యార్ధులకు మనోధర్మ సంగీతజ్ఞానం తప్పక
లభిస్తుంది. ఇది వట్టి మాట కాదు! అనుభవంతో చెప్పిన సలహా.”</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">స్వరస్థానాలు పరిచయం</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">కల్యాణి సంపూర్ణ రాగం. అంటే ఆరోహణలోనూ, అవరోహణలోనూ కూడా ఏడు స్వరాలూ
ఉపయోగించే రాగం. మూలస్వరాలైన “స”, “ప” లు కాక ఉపయోగించే స్వర స్థానాలు
చతిశ్రుతి రిషభం, అంతర గాంధారం, ప్రతి మధ్యమం, చతుశ్రుతి దైవతం, కాకలి
నిషాదం. కల్యాణి రాగం ప్రయోగ ప్రసిద్ధి రాగం. ముఖ్యంగా పంచమం (స్వరం “ప”)
వాడకుండా ఎక్కువ ప్రయోగాలు చెయ్యవచ్చు. అలాగే మూల స్వరాలైన “స”, “ప” లను
రెంటినీ విడిచి, “రి గ మ ద ని” స్వరాలతో ప్రయోగాలు చేయ్యవచ్చు. ఆలాపనకి
చాలా అవకాశం ఉన్న కల్యాణి రాగం, చాలా elaborateగా పాడి రాగం యొక్క depths
చూపించటానికి అవకాశం ఉన్న రాగం ఇది. ఇక్కడ ఒక ముఖ్య విషయం గుర్తుంచుకోవాలి.
అన్ని రాగాలలో creativity చూపించుకోటానికి అవకాశం ఒకే విధంగా ఉండదు!
కొన్ని రాగాలు elaborateగా పాడటానికి వీలుండదు (గాయకురాలు/గాయకుడు ఎంత
సమర్ధురాలైనా/సమర్ధుడైనా). కీబోర్డ్మీద కాని, మరే వాయిద్యం పైన కాని
కల్యాణి రాగం వాయించ ప్రయత్నిస్తే, స్వరస్థానాలు ఈ విధంగా ఉంటాయి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: blue;"><span style="font-size: small;">స X రి2 X గ2 X మ2 ప X ద2 X ని2 స</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="color: blue;"><span style="font-size: small;">ఆరోహణ <span style="color: black;"><span style="font-size: small;"></span></span>సరిగమపదనిసా<br />
అవరోహణ సానిదపమగరిస</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">కల్యాణి రాగాన్ని “తీవ్ర” రాగం అంటారు. రాగలక్షణంలో తీవ్రమైన
అనుభూతుల్ని చూపించకపోయినా, స్వరస్థానాల దృష్య్టా, అన్ని స్వరాలూ “తీవ్ర”
స్వరాలే కాబట్టి, కల్యాణి రాగాన్ని “తీవ్ర రాగం” అంటారేమో!</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">హిందూస్తానీ సంగీతంలో…</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">హిందూస్తానీ సంగీతంలోని “యమన్” రాగం మన కర్ణాటక సంగీత సాంప్రదాయంలోని
కల్యాణి రాగానికి సమానం. స్వరస్థానాల్లో కల్యాణికి, యమన్కి తేడాలు ఏమీ
లేవు. మనసుకు చాలా ఆహ్లాదం కలిగించే ఈ రాగం రాత్రి మొదటి వేళల్లో పాడుకొనే
రాగం. పైన చెప్పినట్టు, హిందూస్తానీ సంగీతంలో కూడా మూలస్వరాలైన “స”,
“ప”లను విడిచి ప్రయోగాలు చేస్తారు. హిందూస్తానీ పద్ధతిలోని యమన్ పకడ్ ఈ
రకంగా ఉంటుంది.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">నిరిగరి స పమగ రి పరిస</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">ఆరోహణ స్వర సంచారాల్లో “నిరిగ”, “మదని” ఎక్కువగా వాడతారు. అవరోహణ
స్వరాల్లో “గ” స్వరాన్ని వదిలేసి, “పరిస” అన్న ప్రయోగం ఎక్కువగా
ఉపయోగిస్తారు.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><span style="color: red;">సినిమా పాటలు</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">సినిమా పాటల్లో కల్యాణి రాగాన్ని చాలా ఎక్కువగా వాడారు. ప్రఖ్యాత సంగీత
విద్వాంసుడు బాలమురళీకృష్ణ సంగీత సారధ్యంలో భైరవి నరసయ్య అనే సంగీత
విద్వాంసుడి కధను “హంస గీతె” అన్న కన్నడ సినిమాగా తీసారు. సినిమా మొత్తం
భైరవి రాగం మీద focus చేసినా, కల్యాణి రాగంలో ఈ సినిమాలో పాడిన “హిమాద్రి
సుతే” అన్న శ్యామ శాస్త్రి రచన చెప్పుకోతగ్గది. ఇందులో విశేషం ఏమిటంటే,
శ్యామశాస్త్రి రచనని రెండు విభిన్న తాళాలలో ఇద్దరు గాయకులు పాడడం (గాయకులు
బాలమురళీకృష్ణ, ఎం. వి. రమణమూర్తి గార్లు) ప్రయోగాత్మకంగా ఉంది. ఈ రెండు
పాటలు “కల్యాణి” రాగంలోనే పాడినా, తాళాలు వేరుగా ఉండటం వల్ల కొంత వింతగానూ,
కొత్తగానూ ఉంటాయి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"><span style="font-size: small;"> </span>హిందీ సినిమాల్లో కూడా “యమన్” రాగాన్ని విపరీతంగా వాడుకున్నారు.
“బర్సాత్కి రాత్” అన్న సినిమాలో మహమ్మద్రఫీ పాడిన “జిందగీభర్నహీ
భూలేంగే” అన్నపాట, “చిత్చోర్” సినిమాలో ఏసుదాసు, హేమలతా పాడిన
“జబ్దీప్జలే ఆనా..” అన్న పాట యమన్రాగంలో compose చేసినవే! కల్యాణి,
యమన్రాగాల పోలికలు, తేడాలు తెలియాలంటే తెలుగులోనూ, హిందీలోనూ ఒకేపేరుతో
తీసిన “సువర్ణ సుందరి” అన్న సినిమాలో ని “హాయి హాయిగా ఆమనిసాగే..” అన్న
తెలుగుపాట, ” కుహూ కుహూ బోలే కోయలియా..” అన్న హిందీ పాట నాల్గవ (ఆఖరి) చరణం
జాగ్రత్తగా వినండి. ఈ పాటలు ముందు తెలుగులోనూ, తరవాత హిందీలోను వచ్చాయి.
సుప్రసిద్ధ సంగీత దర్శకుడు శ్రీ ఆది నారాయణ రావు సంగీత దర్శకత్వంలో స్వరం
కట్టబడ్డ ఈ పాటలు రాగమాలికలు. ఈ పాటల్లోని నాలగవ చరణం ముందు వచ్చే ఆలాపన,
తరవాత చరణం పాడుతున్నపుడు ఘంటసాల & జిక్కీ కల్యాణి రాగాన్ని పాడితే,
రఫీ & లత యమన్రాగాన్ని పాడతారు. సినిమాపాటల ద్వారా ఈ రెండు రాగాలకి
పోలికలు, తేడాలు తెలియాలంటే ఈ పాటలు ఒక మంచి ఉదాహరణలు.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">తెలుగు సినిమాపాటల్లో కల్యాణి రాగంలో ప్రఖ్యాత సంగీత దర్శకుడు శ్రీ
సాలూరు రాజేశ్వర రావు తీసుకువచ్చినంత variety ఇంకే సంగీత దర్శకుడు
తీసుకురాలేదంటే అతిశయోక్తి కాదు. ఈయన పాటల్లో మామూలుగా కనపడే richness
కల్యాణి రాగంలో మరీ కొట్టచ్చిన్నట్టు తెలుస్తుంది. దేశద్రోహులు సినిమా కోసం
స్వరం చేయబడ్డ “జగమే మారినదీ మధురముగా ఈ వేళ” అన్న పాట కల్యాణి రాగంలో
స్వరపరచబడ్డ ఒక గొప్ప తెలుగు సినిమా పాట. పాట మొదలవుతూనే వినిపించే piano
ద్వారా set చెయ్యబడ్డ తాళం, ఘంటసాల కంచు కంఠంతో, రెండవ చరణంలో “విరజాజుల
సువాసన స్వాగతములు పలుక సుస్వాగతములు పలుకా” తరవాత వచ్చే ఆలాపన అతి
మధురంగానూ, లలితం గానూ ఉంటుంది. ఇదే చరణంలో “కమ్మని భావమే కన్నీరై
చిందెనూ” తరవాత ఒక చక్కటి violin bit వేస్తాడు రాజేశ్వర రావు. ఇంత గొప్పగా
ఇలా compose చేసిన ఈ పాటను, మల్లీశ్వరి సినిమాలోని all time great song
“మనసున మల్లెల మాలలూగెనే..” తో పోల్చండి. రెండూ కల్యాణి రాగంలో ట్యూన్
చెయ్యబడ్డవే. పి. బి. శ్రీనివాస్చే సాలూరి వారు పాడించిన “మనసులోని
కోరిక..”అనేపాట కల్యాణి రాగంలో బాణీ కట్టబడ్డ మరొక గొప్ప పాట.చెంచులక్ష్మి
సినిమాలోని “పాలకడలిపై శేషతల్పమున …” అన్న గొప్ప భక్తి పాట కూడా కల్యాణి
రాగంలో రాజేశ్వర రావు స్వరం ఇచ్చిందే! ఇలా ప్రతి పాటలోనూ మిగిలిన పాటలకన్న
తేడాగా ట్యూన్ఇస్తూనే, కల్యాణి రాగాన్ని exhaust చేసినట్టనిపిస్తుంది.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"> </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;"> కల్యాణి రాగాన్ని చాలామంది సంగీత దర్శకులు, హుషారైన పాటలకు
వాడుకున్నారు. సాధారణంగా విషాద గీతాలకు కల్యాణి వంటి రాగాలు వాడరు. ఇందుకు
భిన్నంగా రెండు ఉదాహరణలు ఇస్తాను. ముందు దేవదాసు సినిమా కోసం శ్రీ
సుబ్బురామన్ఘంటసాలచే పాడించిన “కుడి ఎడమైతే పొరపాటు లేదోయ్.” అన్న పాట.
ఈపాట విన్న మొదట్లో నేను ఇది కల్యాణి రాగం అని గమనించలేదు. Flute మీద
వాయించిన తరవాత ఈ పాట కల్యాణి రాగంలో ఇంత గొప్పగా ఎలా ట్యూన్ ఇచ్చాడో
తెలుసుకున్న తరవాత, శ్రీ సుబ్బురామన్గారి మీద గౌరవం పెరిగింది. మాంగల్య
బలం (పాతది) సినిమా కోసం మాస్టర్వేణు కూడా ఇలాంటి ప్రయత్నమే చేసాడు.
“పెనుచీకటాయే లోకం…” అన్న విషాద గీతం కూడా కల్యాణి రాగం అధారంగా బాణీ
కట్టిందే. ఈ పాటలో ప్రతి మధ్యమం, శుద్ధ మధ్యమం రెండూ వాడబడ్డాయి.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: small;">సినిమా పాట కాకపోయినా, ఘంటసాల పాడిన అనేక private recordsలో బాగా
popular అయిన “తలనిండ పూదండ దాల్చిన రాణి …” అన్నపాట కల్యాణి రాగంలో బాణీ
కట్టిందే. ఉత్సాహంగా ఏదైనా instrument మీద వాయించే వారికోసం స్వరాలు ఇక్కడ
ఇస్తున్నాను.</span></div>
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;"> </span><br />
<span style="font-size: large;"><span style="color: purple;">“తలనిండ పూదండ దాల్చిన రాణి …” స్వరాలు</span></span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">Opening</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">Notes of Chord స గా పా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">ఆరజనీకర మోహన బింబము … మ ప మా<br />
నీనగుమోమును బోలునటే<br />
కొలనిలోని, నవకమల దళమ్ములు, నీ నయనమ్ముల బోలునటే …<br />
స<br />
ని రి స<br />
ఎచట చూసినా, ఎచట వేచినా, నీరూపమదే, కనిపించినదే …</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">తలనిండ పూదండ దాల్చిన రాణి<br />
మొలకా నవ్వులతోడ మురిపించబోకే</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">1st Interlude</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">సాసాసా దా నీపా దాగా<br />
దాదాదా పా గారీ నీసా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">వీణ</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">దానిరీ గామా దానీసా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">మొదటి చరణం</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">పూల వానలు కురియు మొయిలువో …<br />
మొగలి రేకులలోని సొగసువో … నా రాణి<br />
“తలనిండ…”</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">2nd Interlude</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">సాసాసా నీదాపాగారీసా (వీణ) పాగాసరీ<br />
రిగా నీనీనీ దాపాగా రీనీసా (వీణ) గారీనీసా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">వీణ</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">దానీ రీ గా మా దానీ నిగరీ నిదమపా</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">రెండవ చరణం</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">నీ మాట బాటలో నిండే మందారాలు … మపమా గారీరి<br />
నీ పాట తోటలో నిగిడే శృంగారాలు… నిసనీ దాపాప<br />
నీ మేనిలో పచ్చ చేమంతి అందాలు …<br />
నీ నీలవేణిలో నిలిచే ఆకాశాలు….</span><br />
<span style="font-size: small;">
</span><span style="font-size: small;">గాగాగా రిసని దపగా మాదానిసా<br />
“తలనిండ…”
</span>Anonymoushttp://www.blogger.com/profile/10723972147813235638noreply@blogger.com0